AFM zet in op betere onderbouwing straf

Toezichthouder Autoriteit Financiële Markten (AFM) gaat actie ondernemen om het aantal zaken dat ze momenteel verliest bij de rechter, terug te dringen.

De AFM gaat meer aandacht besteden aan 'deugdelijk feitenonderzoek', en zware beslissingen worden uitvoeriger onderbouwd. Daarnaast wordt de bezwaarprocedure mogelijk anders ingericht.

Dat zegt een woordvoerder. De AFM overweegt extern advies in te winnen voordat zij definitieve beslissingen neemt. Gedacht wordt aan het instellen van een geheel onafhankelijke bezwaarcommissie met mensen van buiten de AFM.

Geen stand

Momenteel houden veel sancties van de financiële toezichthouder Nederlandsche Bank en de AFM geen stand bij de rechter. Uit cijfers van de rechtbanken blijkt 40% van de AFM-zaken bij de Rotterdamse bestuursrechter te sneuvelen. Sinds 2000 zijn er dat 23.

Bij het hoogste rechtscollege, het College van Beroep voor het Bedrijfsleven, scoort de AFM nog slechter. In 45%, oftewel 22 zaken, werd de AFM in het ongelijk gesteld.

De Nederlandsche Bank doet het iets beter dan de Autoriteit Financiële Markten. Toch is de bank sinds 2000 in bijna een kwart van de zaken teruggefloten. Bij het College van Beroep voor het Bedrijfsleven ligt dat cijfer op 29%.

Gevoelig

Het gaat hierbij om gevoelige beslissingen van de toezichthouders zoals boetes, vergunningen, heffingen, vrijstellingen en betrouwbaarheidstoetsingen.

Veel andere bestuursorganen laten hun beslissingen al door een onafhankelijke bezwaaradviescommissie toetsen. Bij mededingingsautoriteit NMa zijn alle commissieleden onafhankelijk. De AFM overweegt dit voorbeeld te volgen, maar de Nederlandsche Bank zegt niets te voelen voor een onafhankelijk advies.

Bedrijven of instellingen kunnen nu al in een vroeg stadium bezwaar aantekenen tegen een voorgenomen beslissing door de AFM. Deze bezwaarcommissie heeft een onafhankelijke voorzitter maar bestaat verder uit AFM'ers die niet bij het onderzoek betrokken zijn geweest. Advocaten omschrijven dit als een 'rituele dans'. 'In de praktijk schiet je er niets mee op', zegt advocaat Guido Roth van Spigthoff.

Advocaten pleiten ervoor een onafhankelijke toets in te stellen, dan wel de bezwaarfase helemaal af te schaffen, zodat meteen naar de rechter gestapt kan worden.

In de zaken rond de weggestuurde bestuurders van bank Veer Palthe Voûte en tussenpersoon Quinta zijn meer dan tien procedures gevoerd voordat definitief werd beslist dat er met de betrouwbaarheid niets mis was op het moment dat de Autoriteit Financiële Markten ingreep.

GERBEN VAN DER MAREL