'Ondernemingen moeten voorbereid zijn op massaclaims'
VASCO VAN DER BOON
 
NOORDWIJK AAN ZEE - 'Uniek. Heeft u het gezien afgelopen maandag? Vlak voor het tienuurjournaal? Dat tv-spotje waarin de firma Leaseproces aandelenleasebeleggers oproept mee te procederen tegen storting van honderd, tweehonderd euro en een percentage van de opbrengst?'
 
Met dit schrikbeeld probeerde Daan Lunsingh Scheurleer van advocatenkantoor NautaDutilh gisteren op een seminar over massaclaims de tweehonderd aanwezige managers en juristen er van te doordringen dat 'de situatie in Nederland minder verschilt van de Verenigde Staten dan u denkt'.
 
Sterker, vervolgt Lunsingh Scheurleer: 'Dames en heren, het ís er al. U bént al in de VS, zonder dat u het weet, en de VS zíjn al hier.' Want in de analyse van Lunsingh Scheurleer heeft Nederland inmiddels allang zijn eigen 'class-actions', massaclaims, juristen die het verbod op 'no-cure-no-pay' via stichtingen omzeilen en gespecialiseerde aanbrengers van groepsclaims als 'plaintiffs'. Kortom, Amerikaanse toestanden in Nederland, volgens de NautaDutilh-advocaat.
 
Lunsingh Scheurleer lijkt het gelijk aan zijn zijde te hebben, gezien de lijst Nederlandse groepsclaims die de sprekers gisteren de revue lieten passeren. Groepen beleggers hebben geprocedeerd of procederen nog steeds, tegen WorldOnline , Ahold , Unilever , Coop, Air Holland, Via Networks, Dexia en Philips . Dan bleven de groepsclaims tegen Aegon , Fortis en DAF nog ongenoemd. En er is de zaak van de DES-dochters, waarbij een groepsclaim de farmaceutische industrie dwong tot een schikking van euro 35 mln. Een schikking die de wetgever noopte tot invoering van de Wet Collectieve Afwikkeling Massaschade.
 
'Het treffen van voorbereidingen op een massaclaim zou tot de dagelijkse zorg van een onderneming moeten behoren', concludeert Lunsingh Scheurleer. Snelle public relations kunnen een crisis niet afwenden. Want dan dreigt 'operatie geslaagd, patiënt overleden,' sneert de jurist naar Steven Gelder van Elias Communicatie, dat de pr voor Dexia Bank in de lease-affaire doet. Dexia stopt in Nederland.
 
Maar Peter Paul de Vries van de Vereniging van Effectenbezitters (VEB) vindt dat NautaDutilh 'een sterk overtrokken beeld' schetst. De voorman van de VEB, die menige claim initieert, schat dat in Nederland per hoofd van de bevolking hooguit 5% van de schikkingsbedragen zijn toegekend die daar in de VS mee gemoeid zijn.
 
In de VS gaat het te hard, betoogt de Amerikaanse justitie-topman Daniel Meron. Onder de honderd class-actions die daar maandelijks starten, zitten veel voorbeelden van 'misbruik' door advocaten van dit recht. Zoals de zaak tegen een kleine fout van de Bank of Boston. De schikking leverde elke procederende klant bruto slechts $ 9 op, en een nettoverlies, terwijl de claimadvocaten $ 8 mln opstreken.
 
Maar de Amerikaanse claimadvocaat Jonathan Sherman vindt groepsclaims een goed middel om individuen met elk een kleine claim samen hun recht op te kunnen doen eisen. Zijn kantoor schikte de olieramp van Exxon Valdez voor $ 5 mrd. 'Dat had geen enkele getroffen eskimo individueel voor elkaar gekregen.'
 
Ben Knüppe van Dexia, die tegen een maximale leaseschadeclaim van euro 4 mrd aan zegt te hebben gekeken, hekelt 'de wildgroei' van claimende clubjes. Hij bepleit 'een keurmerk' voor aanbrengers van groepsclaims, om het kaf van het koren te scheiden. Onmogelijk, volgens Piet Holthuis, directeur-generaal van het ministerie van Justitie: 'Volgens het Europees Verdrag voor de Rechten van de Mens mag in beginsel iedereen procederen.'
 
VEB-directeur De Vries bepleit instelling van een fonds om onderzoek te financieren naar faillissementen ('moedwillige oplichting') als van Landis , KPNQwest en LCI .
 
Copyright (c) 2005 Het Financieele Dagblad