Aandelenlease-drama nadert climax
 
Deze maand komt er mogelijk een doorbraak in het aandelenlease-drama. Over drie weken wordt de grootste schadeclaim uit de Nederlandse financiële geschiedenis aan de rechter voorgelegd. Tegelijkertijd lopen er nog schikkingsgesprekken.

Gerben van der Marel

AMSTERDAM - Advocaten en de Amsterdamse rechtbank maken zich op voor een grote slag: de aandelenleasezaak. De grootste schadeclaim uit de Nederlandse financiële geschiedenis wordt deze maand behandeld door de rechter. Of komt er toch een schikking?
Over een oplossing wordt nog tussen alle aanbieders van effectenlease (Dexia, DSB, Fortis, ING, Levob, Ohra en Spaar Select) en enkele vertegenwoordigers van beleggers onderhandeld. De zogeheten Commissie Geschillen Aandelenlease, aangesteld door minister Gerrit Zalm van Financiën, probeert te bemiddelen. De deadline liep oorspronkelijk af op 1 mei. Het feit dat deze commissie meer tijd uittrekt geeft sommige betrokkenen hoop op een oplossing.
De Stichting Leaseverlies, die beleggers bijstaat, verwacht dat `binnenkort nadere mededelingen' kunnen worden gedaan met betrekking tot deze gesprekken.
Andere betrokkenen houden ondanks de besprekingen gewoon rekening met een rechtszaak.
Als de gesprekken inderdaad mislukken, zal in Amsterdam op 25 mei aan de ene zijde van de ring Dexia staan. Deze Frans-Belgische bank werd met de aankoop van Labouchère van Aegon in 2000 in één klap de grootste aanbieder van aandelenlease.
Veel plezier is er niet aan beleefd. Honderdduizenden klanten voelen zich sinds begin 2002 misleid omdat ze grote schulden overhouden. Zo raakt Dexia verstrikt in een juridische strijd terwijl de kiem ligt in de Aegon-tijd. Vandaar dat er niet alleen een procedure van beleggers loopt, maar ook een zaak van Dexia tegen Aegon.
Aan de andere kant van de ring in de beleggerszaak staat de Stichting Leaseverlies, die 90.000 leden heeft en samenwerkt met de Consumentenbond en de VEB. Leaseverlies startte begin 2003 twee rechtszaken. Inzet is kwijtschelding van de miljardenschuld die beleggers gezamenlijk met hun leaseproducten hebben opgebouwd.
De beleggers maken twee verwijten, waarvoor elk een eigen civiele procedure wordt gevoerd. In de eerste plaats zou Dexia verzuimd hebben voor het afsluiten van leasecontracten partners binnen een huishouden te laten meetekenen. Voor de procedure bij de kantonrechter is een aparte Stichting Eegalease opgericht. Deze stichting hoopt een deel van de contracten via deze weg nietig te verklaren.
Een mondelinge behandeling van deze zaak wordt niet meer verwacht. Een vonnis kan `binnenkort' volgen, aldus Eegalease, die 15.000 beleggers vertegenwoordigt.
Of de kantonrechter zich laat overtuigen door advocaat William Schonewille van de stichtingen is de vraag. De rechtbanken blijken zeer verdeeld te denken over de aanpak van de zaken. Zo worden veel individuele zaken van teleurgestelde aandelenleasebeleggers door rechtbanken terugverwezen naar de kantonrechter. Veel rechtbanken menen dat het bij effectenleasecontracten gaat om huurkoop. In een handvol andere zaken achtte de rechtbank zich wel bevoegd.
Dat aandelenlease wordt gezien als huurkoop kan voor beleggers van wie de partner niet meetekende een steun in de rug betekenen. Zo'n handtekening is bij bepaalde huurkoopovereenkomsten vereist (art. 1:88 BW). Maar ook hierover zijn rechters het inhoudelijk niet altijd eens.
Onlangs hebben twee rechtbanken in eindvonnissen gesteld dat toestemming van de partner niet nodig is bij aandelenlease.
Het hoofdverwijt van Leaseverlies is dat beleggers zijn misleid in reclamefolders en brochures. Hierin zou onvoldoende zijn gewaarschuwd voor de grote risico's die aan effectenlease kleven. Veel beleggers die ervoor gekozen hebben om individueel naar de rechter of de klachtencommissie te stappen hebben gelijk gekregen. Maar de meesten van hen baseerden hun zaak niet op misleidende reclame. Op dit punt krijgen beleggers tot nu toe nauwelijks gelijk.
In `papieren rondes' hebben de Stichting Leaseverlies en Dexia standpunten uitgewisseld zonder ze bekend te maken. Dexia en Leaseverlies zullen eind mei hun kaarten wel op tafel moeten leggen. Dan wordt de zaak waarin de vermeende misleiding door Dexia centraal staat behandeld. Er stond nog een `papieren ronde' op het programma, maar de rechtbank wil beide partijen graag horen. Deze behandeling zal de aandacht van de pers en beleggers trekken.
Als de publieke behandeling meteen wordt afgerond, kan de rechter deze zomer met een vonnis komen. Betrokkenen houden daar geen rekening mee. Waarschijnlijker is dat de eindpleidooien pas volgend voorjaar plaatsvinden. Verwacht wordt bovendien dat beide partijen het dispuut tot de hoogste rechter willen uitvechten. Of er moet toch nog een miljardenschikking gaan plaatsvinden.

Copyright (C) Het Financieele Dagblad