Advocaat Dommerholt vreest ‘financiële slavernij’
Zeg de sportschool en de krant maar op
Banken mogen u uitkleden tot
vlak boven de bijstandsnorm. ‘De consument is vogelvrij.’
De Pers 14 juni 2010
Met hoeveel schulden mogen banken
consumenten volpompen? En hoeveel van de schade veroorzaakt door overkreditering
moeten banken vergoeden? De val van DSB Bank, die overkreditering tot sport
maakte, heeft deze vragen weer tot een belangrijk juridisch slagveld
gemaakt.
Ook al is de maatschappelijke verontwaardiging over
de DSB-praktijken groot, de kans dat er op korte termijn een goede regeling komt
is verre van zeker, denkt advocaat Hans Dommerholt; die namens circa 500
DSB-gedupeerden optreedt. Hij vreest dat er nog een lange strijd aan vooraf gaat
en dat een aantal rechters, net als in de effectenleaseaffaire, de belangen van
financiële instellingen zwaarder laat wegen dan die van de consument. Dommerholt
streed jarenlang voor honderden effectenlease-slachtoffers tegen Dexia.
Vogelvrij
Er is door de Raad voor de rechtspraak aangekondigd
dat er twintig proefprocedures kunnen worden gevoerd. Afgesproken is dat het Hof
van Amsterdam en Den Bosch de procedures meteen behandelen (‘prorogatie’) zodat
er sneller duidelijkheid komt over het juridische lot van de gedupeerden.
Vooral de bemoeienis van het Hof Amsterdam doet
Dommerholt het ergste vrezen. Dat heeft alles te maken met de
effectenlease-uitspraken van eind december 2009, die volgens de advocaat zeer
nadelig uitpakten voor gedupeerden. ‘De beslisssing van het Hof impliceert dat
banken en verzekeraars de lagere en middeninkomens kunnen terubgrengen tot vlak
boven bijstandsniveau. Daarmee is de financiële consument praktisch vogelvrij
verklaard.’
Bij de uitspraak ging het om de vraag hoeveel
schade mensen met een riskant aandelenleaseproduct vergoed zouden krijgen. De
Hoge Raad besliste eerder dat niet iedereen geld terug kreeg, maar alleen de
mensen voor wie de lening ‘onverantwoord’ was en liet de invulling van dat
criterium aan de lagere rechtspraak over.
Om te zien of iemand de lasten van de lening – bij
effectenlease leende men geld om te beleggen – kan dragen, keek het Hof
Amsterdam naar de normen die banken en financieringsmaatschappijen hanteren. Die
gaan voor de bestedingsruimte uit van de bijstandsnorm. ‘Het Hof pleegt een
kleine aanvulling op deze norm voor de inkomens boven bijstandsniveau, maar per
saldo betekent het dat werkende mensen uitgekleed mogen worden’, legt advocaat
Dommerholt uit.
Onverantwoord
Het komt er volgens hem op neer dat consumenten,
die zoals bij DSB veel te veel hebben geleend door slinkse verkoopmethoden
(koopsompolis!), hun auto, krantenabonnement en lidmaatschap van de sportschool
allemaal weg moeten doen om de bank te kunnen terugbetalen. ‘De bijstand is
armoede’, zegt de advocaat verontwaardigd. ‘Banken hoeven zo niet te kijken naar
het gemiddelde uitgavenpatroon om te zien wat verantwoord is.’
Het verbaast Dommerholt dat het Hof de
bijstandsnorm hanteert, terwijl het Nibud voor verantwoord lenen een Risicometer
Lenen heeft opgesteld. Die gaat niet zoals het Hof doet uit van het
bestaansminimum, maar van de werkelijke uitgaven van een modaal huishouden. In
het laatste geval is het veel sneller onverantwoord om een lening af te sluiten.
Dommerholt hoopt dat het Hof de norm zal aanpassen.
‘Want zoals het nu is, kan echt niet. Dit leidt tot financiële slavernij.’