Banken ontberen zicht op risico's hypotheken
 
Financiële instellingen verkopen beleggingshypotheken zonder toereikend onderzoek te doen naar de mogelijke gevaren. Kredietverstrekkers kunnen hun klant zo niet adequaat informeren. Daardoor dreigt reputatieschade voor banken.
 
Dit constateert de Nederlandsche Bank (DNB) in zijn Kwartaalbericht. 'Gedegen analyses van risico's van beleggingshypotheken worden in de meeste gevallen niet gemaakt', aldus DNB.
 
De centrale bank baseert zich op een inventariserend onderzoek dat hij afgelopen najaar heeft uitgevoerd naar beleggingshypotheken. De toezichthouder waakt over de financiële gezondheid van banken, verzekeraars en pensioenfondsen.
 
Indirect kans op averij
 
De financiële gezondheid van hypotheekverstrekkers loopt 'onder de huidige marktomstandigheden op de huizenmarkt' niet direct gevaar door beleggingshypotheken, aldus DNB. Maar indirect lopen financiële instellingen wel kans averij op te lopen door de verkochte beleggingshypotheken, zo waarschuwt de bank.
 
De toezichthouder vreest voor de reputatieschade die kan ontstaan doordat klanten 'een ontoereikende informatieverschaffing' door de hypotheekverstrekker aanvechten. Dat kan gaan om informatie die bij aanvang, maar ook om informatie die tijdens de duur van de hypotheek aan klanten is verstrekt, aldus DNB.
 
Informatie beneden peil
 
De kans dat aan de klant verstrekte informatie beneden peil is, is aanzienlijk, blijkt uit het Kwartaalbericht. Want in de meeste gevallen missen de beleggingshypotheken een fatsoenlijke risico-analyse. Hieruit valt af te leiden dat hypotheekverstrekkers bij de meeste beleggingshypotheken mogelijk niet kunnen hebben voldaan aan hun zorgplicht tegenover klanten.
 
Op de zorgplicht houdt de Autoriteit Financiële Markten (AFM) toezicht. Die kan desgevraagd niet bevestigen dat de zorgplicht van de hypotheekverstrekkers in het geding is door deze bevindingen van de Nederlandsche Bank.
 
Onderzoek naar risico's
 
De AFM vermoedt dat het onderzoek betrekking heeft op mogelijke macro-economische risico's van beleggingshypotheken, aldus een woordvoerder. In het Kwartaalbericht trekt DNB echter nadrukkelijk ook conclusies over de risico's die beleggingshypotheken opleveren voor individuele klanten van verstrekkers van beleggingshypotheken. 'Uit het onderzoek is gebleken dat de informatievoorziening van instellingen (zowel intern als richting de cliënt) en hun risicobeheer op het gebied van beleggingshypotheken verdere aandacht verdient.'
 
DNB drukt de hypotheekverstrekkers op het hart dat het 'van groot belang' is en 'essentieel' dat zij nu zelf hun exposure voor risico's door beleggingshypotheken gaan onderzoeken.
 
In Groot-Brittannië, waar al langer en meer beleggingshypotheken zijn verkocht, zijn meerdere conflicten over beleggingshypotheken uitgebroken tussen klanten en financiële instellingen. In Nederland is ING-dochter Postbank twee jaar terug geconfronteerd met ruzie met klanten over zijn Meerwaardehypotheek, een beleggingshypotheek. De gevoeligheid van financiële instellingen voor reputatieschade bleek recentelijk uit het vertrek uit Nederland van Dexia Bank door de aandelenleaseconflicten.
 
In 2003 constateerde de AFM dat 55% van de bezitters van een beleggingshypotheek kans loopt op een restschuld. Die conclusie is nu nog actueel, aldus AFM. Van de euro 460 mrd uitstaande Nederlandse hypotheekschuld zit ten minste euro 90 mrd in beleggingshypotheken.
 
Effectenhypotheek
VASCO VAN DER BOON EN BENDERT ZEVENBERGEN
 
Copyright (c) 2006 Het Financieele Dagblad