'Geknoei met rapporten in
rechtszaken'
van onze redactie binnenland
AMERSFOORT - Er wordt op grote schaal
geknoeid met rapporten van getuigen-deskundigen in rechtszaken. De rapportages
worden door advocaten en justitie gemanipuleerd, selectief gebruikt of zelfs
compleet onder het tapijt geschoven.
Ook worden deskundigen onder druk gezet om passages
uit rapporten te schrappen of te wijzigen, omdat die de opdrachtgever niet goed
uitkomen. Dat zeggen de hoogleraren rechtspsychologie Willem Wagenaar en Peter
van Koppen. Beiden treden veelvuldig op als deskundigen in
strafzaken.
Zowel een officier van justitie als een advocaat
kan een getuige-deskundige opdracht geven tot een onderzoek, zonder dat de
andere partij daarvan afweet. Volgens Wagenaar worden veel van die rapporten
door de opdrachtgever verdonkeremaand als de conclusies hem niet uitkomen. ,,Een
advocaat die een belastende rapportage over zijn cliënt ontvangt, houdt die
onder de tafel zonder dat de rechter of de tegenpartij het weet'', zegt
Wagenaar. ,,Wie betaalt bepaalt. Justitie doet daar net zo hard aan mee. Dat kan
niet. Ook advocaten en officieren van justitie moeten aan waarheidsvinding
doen.''
Als een rapport al in het rechtbankdossier terecht
komt, dan is het volgens Wagenaar vaak onvolledig. ,,Je leest alleen de passages
terug die de opdrachtgever goed uitkomen.''
Wagenaar krijgt bijval van zijn Maastrichtse
collega Peter van Koppen, die anderhalf jaar geleden bij zijn aanstelling al
waarschuwde voor de risico's waaraan getuigen-deskundigen blootstaan. Gerommel
met rapportages is volgens hem 'aan de orde van de dag'. ,,Ik heb ooit van een
advocaat het verzoek gekregen zeven verschillende rapportages over zeven
verschillende getuigen te schrijven. Op die manier kon hij alleen die getuigen
opvoeren, die in het voordeel van zijn cliënt spraken. Daar begin ik dus niet
aan.''
Wagenaar zegt alleen nog opdrachten voor
rapportages aan te nemen als alle partijen daarvan op de hoogte worden gebracht.
Maar dat valt slecht bij advocaten en officieren. ,,Ze zoeken vaak een ander.''
De Leidse hoogleraar roept zijn collega's op een front te vormen tegen
sjoemelende magistraten en raadslieden. ,,Het is niet verplicht als deskundige
op te treden. Je kunt een opdracht ook weigeren.''
Volgens beide hoogleraren blijven ook rechters in
gebreke. Ze begrijpen vaak de rapporten van deskundigen niet en vatten de
stukken daardoor verkeerd samen. Wagenaar: ,,Ik lees processen-verbaal terug die
zijn opgesteld bij de rechter-commissaris, waarin ik mijn eigen werk niet meer
herken.''
Copyright (c) Nederlands
Dagblad