Het laatste woord over de uitspraken die de Klachtencommissie van het Dutch Securities Institute (DSI) heeft gedaan inzake een tiental Legioleasezaken (Dexia) lijkt nog niet gezegd. Dit ondanks het feit dat de klachtencommissie de betreffende klagers overwegend gelijk gaf. Hierdoor verminderd de (rest)schuld die aan hun leasecontracten kleeft tot maximaal 20 procent van de aankoopprijs van de bij het contract behorende aandelen. Dexia zelf overweegt hoger beroep aan te tekenen tegen de uitspraken van de klachtencommissie.
De uitspraken moeten gezien worden in het licht van nog ruim 200.000 af te handelen Legioleasezaken. De overheid wil voorkomen dat deze 'massaschade' in een verstopping van het rechtssyteem uitmondt. Daarnaast kunnen de uitspraken vam DSI een opmaat zijn voor de behandeling van klachten inzake zwaar verlieslatende leasecontracten van ander aanbieders.
Piet Koremans, bestuurslid van de vereniging van leasegedupeerden (van allerlei aanbieders) Payback, probeert het slagveld te overzien. Hij ontvangt dagelijks tien tot twintig brieven van gedupeerden die vragen hebben over de uitspraken van de Klachtencommissie.
"Het DSI heeft een laagdrempelig klachtenproces ingericht waaraan voor de klager niet veel kosten zijn verbonden. Lastig voor de gedupeerden is echter dat de Klachtencommissie alleen luistert naar juridische argumenten. De gedupeerden - die zonder advocaat verschenen bij de Klachtencommissie - worden er consequent als belegger aangesproken, terwijl ze als onervaren belegger veel vragen met 'ik weet het niet' moesten beantwoorden."
De Klachtencommissie besliste dat het door de lease-aanbieders gevoerde reclamemateriaal niet misleidend was.
"In mijn beleving ging het in het reclamemateriaal alleen maar over winst en niet over de risico's van de aandelenlease", aldus Koremans.
Koremans geeft aan dat de Klachtencommissie inzake het product Triple Effect tot een andere uitspraak is gekomen dan de Amsterdamse rechtbank. De laatste veroordeelde in november 2003 een tussenpersoon tot voledige compensatie van een gedupeerde. Dit omdat verzuimd was de klant expliciet voor te lichten over de risico's van aandelenlease. Daarnaast hadden de aanbieders zich onvoldoende vergewist van de kennis en ervaring die de klant had op beleggingsgebied.
De Klachtencommissie beoordeelde Triple Effect geheel anders. Koremans: "De gedupeerde was zijn inleg geheel kwijt en moest nog 15 procent van de aankoopwaarde van zijn aandelen bijbetalen. Dit geeft mij een gevoel van rechtsongelijkheid en sterkt mij in mijn mening dat de Klachtencommissie niet onafhankelijk is (zie ook VVP 29/30 2003). Dit instutuut is opgezet door de financiële dienstverleners en heeft als eerste doelstelling het vertrouwen in de financië markten te bewaren. Inzake Triple Effect zijn er nu twee voorbeldzaken. Wat is het goede voorbeeld? Als ik kan kiezen tussen DSI en de rechter, kies ik voor de laatste. "Een rechter heeft ook meer gezag."
Een andere tekortkoming van de uitspraken van de Klachtencommissie is volgens Koremans dat zij deels voorbij gaan aan in december door AFM uitgebrachte rapport. Hierin liet de toezichthouder zich vernietigend uit over de wijze waarop aandelenleaseproducten in de periode 1995-2002 aan de man zijn gebracht. AFM oordeelde onder meer dat er sprake is geweest van misleidende reclame, agressieve verkoop en churning. "De Klachtencommissie heeft nu vastgesteld dat er geen sprake is van misleiding en probeert het AFM-rapport daarmee naar de prullenbak te verwijzen. De DSI-uitspraken zijn gedaan in individuele zaken. De overige gedupeerden hebben er niet om gevraagd."
Koremans wil contact opnemen met de door Financiën ingestelde Commissie Geschillen Aandelenlease (CGA) om de consequenties verder te bespreken. "De CGA moet de DSI-uitspraken niet als voorbeeld nemen voor andere leasegedupeerden. Helaas staat vele gedupeerden het water aan de lippen. Zij moeten binnenkort een oplossing aangereikt krijgen. Ongeveer 87.000 hebben al moeten schikken met Dexia. Deze schikkingen willen wij echter aanvechten met proefprocessen, omdat Dexia misbruik heeft gemaakt van de finaciële nood van de mensen", aldus Koremans.
Ook Stichting Leaseverlies, Consumentenbond en VEB plaatsen in een gezamelijk persbericht kanttekeningen bij de DSI-uitspraken: "Enerzijds geeft DSI aan dat zware eisen moeten worden gesteld aan de klanteninformatie over moeilijk begrijpbare aandelenleaseproducten en dat in de brochure en advertenties wel erg veel nadruk is gelegd op de 'winstkansen'. Anderzijds stelt DSI dat er van misleiding geen sprake is. Deze tegenstrijdige uitspraken begrijpen wij niet. Wel ervaren wij het als positief dat DSI erkent dat door de aanbieders onzorgvuldig is gehandeld."
De drie partijen zien in de uitspraken aanknopingspunten om opnieuw met Dexia in gesprek te gaan. "Maar als die bereidheid van de kant van Dexia er niet is, zal de rechter zich moeten uitspreken en zal de rechtszaak weer snel in gang gezet worden."
Rob Goedhart, beleidsmedewerker van de Consumentenbond, zegt niet uit te sluiten dat op een later tijdstip de reeds getroffen schikkingen met Dexia opnieuw ter discussie komen.
Bron: VVP Weekblad voor financiële dienstverleners 9 - 25 Februari 2004