Publicatiedatum: 26/9/2003
VAN ONZE REDACTEUR
AMSTERDAM - De rechtbank in Amsterdam behandelde gisteren
een klacht van een aandelenleaseklant van Dexia . 'Ik wist niet dat ik met
geleend geld belegde. Als ik dat had geweten, had ik het niet gedaan.'
In de stortvloed aan gerechtelijke
procedures rond de 700.000 aandelenleasecontracten die in Nederland zijn
gesloten, domineert meestal het geschil tussen de stichting Leaseverlies en
Dexia Bank. Leaseverlies streeft daarin namens een collectief van enkele
tienduizenden aandelenleasebeleggers naar een schadevergoeding van
aandelenleaseproducent Dexia .
Op veel
kleinere schaal procedeert advocaat Hendrik Jan Bos namens een twintigtal
teleurgestelde aandelenleasebeleggers. Deze twintig individueel aangespannen
zaken hebben onderling onder meer gemeen dat Bos meent dat Dexia Bank Nederland
dermate onzorgvuldig is geweest dat niet alleen een schadevergoeding geëist kan
worden maar zelfs volledige vernietiging van het aandelenleasecontract. Als de
rechter die eis toewijst, moet Dexia alle in het verleden ontvangen
aandelenleasebetalingen terugstorten naar de klant.
In de verst gevorderde procedure die Bos tegen Dexia voert,
werden gisteren voor de rechtbank in Amsterdam de mondelinge pleidooien
uitgewisseld. In deze zaak gaat het om een aandelenleasebelegger die claimt in
de veronderstelling te hebben verkeerd dat ze destijds 20.000 gulden inlegde.
Dat dat bedrag in werkelijkheid de vooruit betaalde rente was over een
geldlening van 100.00 gulden wist ze niet. 'Ik wist niet dat ik met geleend geld
belegde. Als ik dat had geweten, had ik het niet gedaan,' verklaarde ze huilend
tegenover de rechtbank.
Volgens haar
advocaat Bos is in deze zaak duidelijk sprake van dwaling. Zijn cliënt heeft via
tussenpersoon Breedijk & Biesenbeek Financiële Dienstverlening een
overeenkomst met Dexia aangegaan, waarbij zowel de tussenpersoon en de bank in
gebreke zouden zijn gebleven met het adequaat voorlichten van zijn cliënt over
de essentiële kenmerken en risico's van de overeenkomst. Daar is dwaling van
zijn cliënt uit voortgevloeid en dat is een reden om de hele overeenkomst voor
het leaseproduct 'Triple Effect met vooruitbetaling' te vernietigen, houdt Bos
de rechtbank voor.
Namens Dexia voert
advocaat Karel Frielink allereerst aan dat 'de enige reden waarom deze zaak is
aangespannen, is dat Jungblut (de aanklagende partij, red.) teleurgesteld is in
het koersverloop van de door haar geleasde aandelen. Niets meer en niets
minder.'
Dexia houdt de rechtbank voor
dat in brochures, advertenties en ook in de lease-overeenkomst zelf stelselmatig
is gewezen op de risico's van het leasen van aandelen. Bovendien is het toch
'een feit van algemene bekendheid' dat aan het beleggen in aandelen risico's
inherent zijn, stelt Frielink.
Verrassend is dat Dexia door Frielink ook een zeer
fundamenteel verweer laat voeren tegen de zorgplicht die zij volgens de
aanklagende partij tegenover aandelenleaseklanten zou hebben. Die hele
zorgplicht zou niet voor Dexia opgaan, omdat de regelgeving uit 1999 waarin deze
zorgplicht is uitgevaardigd voor de financiële sector iedere wettelijke basis
ontbeert.
Daarmee bestrijdt Dexia de
rechtsgeldigheid van een van de belangrijkste instrumenten van de
toezichthoudende Autoriteit Financiële Markten (AFM) voor de effectenhandel. Het
gaat daarbij om de zogeheten Nadere Regeling uit 1999, en dan met name om
artikel 28 waarin de AFM voorschrijft dat financiële instellingen een zorgplicht
hebben tegenover hun klanten. Die regel verplicht financiële instellingen een
risicoprofiel van klanten op te stellen, informatie in te winnen over hun
financiële situatie, hun beleggingservaring en hun beleggingsdoelstellingen en
om banksaldi te bewaken om te voorkomen dat een schuld boven de draagkracht van
de klant uitgroeit.
De rechtbank
toonde zich zeer geïnteresseerd in deze principiële aanval door Dexia op de
zorgplicht. Dexia stelt dat zij slechts 'execution only' verzorgde van 'een
kant-en-klaar beleggingsproduct'. Dat bracht de rechtbank tot de vraag 'wat het
verschil is tussen een aandelenleaseproducent als Dexia en een producent van
diepvriesspinazie met nitriet of een producent van potjes babyvoeding met
stukjes glas erin?' Frielink: 'Aan het beetje zorgplicht waaraan Dexia wellicht
moest voldoen, is voldaan.' Dexia benadrukt dat het inwinnen van informatie bij
het Bureau Krediet Registratie in Tiel over aandelenleaseklanten geen acceptatie
door Dexia van de zorgplicht is, maar 'alleen het belang van Dexia als
kredietinstelling beschermde'.
VASCO
VAN DER BOON
Copyright © 2003 Het
Financieele Dagblad