Anonimiteit op internet aan
banden
Van onze verslaggever Peter van
Ammelrooy
AMSTERDAM -
Bedrijven en particulieren die zich benadeeld voelen door anonieme
teksten op internet, kunnen makkelijker de identiteit opeisen van de opstellers
van die teksten. De Hoge Raad vindt dat internetaanbieders de persoonsgegevens
moeten afstaan als gedupeerden ‘voldoende aannemelijk’ maken dat de uitingen
‘onrechtmatig kunnen’ zijn.
Met deze uitspraak heeft de
hoogste rechterlijke instantie het definitieve oordeel geveld in de zaak van de
Tilburgse postzegelhandelaar Augustinus Pessers tegen een anonieme
internetgebruiker. Deze beschuldigde Pessers van oplichting, omdat hij via een
webveiling postzegels verkocht, maar deze niet leverde.
Pessers heeft sinds 2003 geprocedeerd achter de
naam en het adres van zijn anonieme beklager te komen. Hij klopte aan bij Lycos,
de Haarlemse aanbieder van internetdiensten waar de gewraakte website was
ondergebracht. Het bedrijf betoogde dat het niet kon vaststellen dat
‘onmiskenbaar onrechtmatig’ was gehandeld – tot nu toe het juridische argument
om de anonimiteit van een internetter op te heffen. Lycos vond ook dat de
uitingen vielen onder de vrijheid om anoniem informatie te verspreiden. Bij de
rechter en het gerechtshof werd Pessers steeds in het gelijk
gesteld.
De Hoge Raad sluit zich hierbij aan. Lycos kan zich
niet verschuilen achter het argument dat klagers moeten aantonen dat er
‘onmiskenbaar’ onrechtmatig is gehandeld. Als ‘voldoende aannemelijk’ is gemaakt
dat een partij wordt gedupeerd, moet de anonimiteit worden
opgeheven.
‘Dit maakt het leven van een provider er niet
eenvoudig op’, oordeelt de Amsterdamse advocaat Christiaan Alberdingk Thijm, die
zich in internetrecht specialiseert. Door van een aanbieder te eisen dat hij
beoordeelt of een uiting onrechtmatig kán zijn, komt hij ‘op de stoel van de
rechter te zitten’. Alberdingk Thijm vreest dat providers sneller omstreden
websites zullen censureren.
Die vrees lijkt niet ongegrond. De
opsporingsinstantie van de muziekindustrie, Brein, juicht het arrest van de Hoge
Raad toe. Directeur Tim Kuik denkt dat zijn stichting nu makkelijker de
identiteit kan opeisen van gebruikers van internetruilbeurzen als Kazaa.
Directeur John van Vroenhoven van Lycos is bang dat
de gegevens van miljoenen Nederlandse internetgebruikers op straat komen te
liggen. ‘We moeten onze klanten gaan waarschuwen dat we hun privacy niet meer
kunnen waarborgen. Iedereen kan dadelijk namen en adressen
opvragen.’