Eisen voor tophypotheek worden flink
strenger
De banken menen een beginselakkoord te
hebben met het ministerie van Financiën om het aantal nieuwe tophypotheken terug
te dringen. Volgens Financiën is echter nog wel groen licht van de NMa
vereist.
Dit melden kringen rond de onderhandelingen. De
kern van wat de banken als een principeakkoord beschouwen, is dat huizenkopers
die geld willen lenen aan strengere financiële eisen moeten voldoen. Hun
draagkracht wordt in de toekomst berekend alsof zij de komende tien jaar een
hypotheekrente van 6% moeten opbrengen.
Voorkomen
De banken en minister Gerrit Zalm van Financiën,
begeleid door de Nederlandsche Bank, willen op deze manier voorkomen dat mensen
zich door de lage rente te gemakkelijk in schulden steken. Bij toekomstige
verhogingen van de hypotheekrente kan dat tot grote betalingsproblemen leiden,
met name onder huizenbezitters die een tophypotheek met variabele rente hebben
afgesloten.
Er geldt nu al voor dergelijke hypotheekleningen
een verplichte draagkrachtberekening, maar die wordt uitgevoerd met een
'toetsrente' van 6% voor een periode van vijf jaar. In het akkoord dat in de
maak is, wordt die periode verdubbeld tot tien jaar.
Ontwijkingsgedrag
Daartoe is in principe besloten, omdat de huidige
draagkrachttoets door de lage rentestand van dit moment niets voorstelt.
Huiseigenaren kunnen een negatieve uitslag gemakkelijk ontlopen door hun
hypotheekrente iets langer dan vijf jaar vast te zetten en daarna variabel te
maken. Zo kunnen zij het gewenste hoge hypotheekbedrag alsnog
lenen.
Dergelijk ontwijkgedrag is bijvoorbeeld mogelijk
door de hypotheekrente voor zes jaar vast te zetten - die rente ligt nu ver
onder de toetsrente van 6% voor vijf jaar - en daarna over te stappen op
variabele rente.
Het akkoord over het terugdringen van tophypotheken
zou volgens plan begin volgend jaar naar buiten worden gebracht. Het pakket
principeafspraken bevat ook een aanpassing van de draagkrachttabel van de
Nationale Hypotheekgarantie.
Waarschuwen
Banken beloven verder dat zij in alle offertes en
contracten hun klanten nadrukkelijk zullen waarschuwen voor het risico van een
restschuld als een hypotheeklening wordt afgesloten die hoger is dan 100% van de
marktwaarde van het onderpand. Over de exacte definitie van marktwaarde moeten
partijen het nog eens worden.
De Nederlandse Vereniging van Banken wil de
principeafspraak bevestigen noch ontkennen. De woordvoerder van Financiën
'herkent de genoemde aspecten', maar vindt het 'nog veel te vroeg om van een
principeakkoord te spreken, omdat er nog heel veel mededingingsrechterlijke
problemen zijn over zo'n afspraak tussen de banken'.
Vereniging Eigen Huis wil niet reageren op
bovengenoemde onderdelen van de afspraak die in de maak is. 'We willen eerst het
hele pakket beoordelen', zo laat de organisatie van woonconsumenten
weten.
Vasco van der Boon
Copyright (c) 2005 Het Financieele
Dagblad