Eisen voor tophypotheek worden flink strenger
 
De banken menen een beginselakkoord te hebben met het ministerie van Financiën om het aantal nieuwe tophypotheken terug te dringen. Volgens Financiën is echter nog wel groen licht van de NMa vereist.
 
Dit melden kringen rond de onderhandelingen. De kern van wat de banken als een principeakkoord beschouwen, is dat huizenkopers die geld willen lenen aan strengere financiële eisen moeten voldoen. Hun draagkracht wordt in de toekomst berekend alsof zij de komende tien jaar een hypotheekrente van 6% moeten opbrengen.
 
Voorkomen
 
De banken en minister Gerrit Zalm van Financiën, begeleid door de Nederlandsche Bank, willen op deze manier voorkomen dat mensen zich door de lage rente te gemakkelijk in schulden steken. Bij toekomstige verhogingen van de hypotheekrente kan dat tot grote betalingsproblemen leiden, met name onder huizenbezitters die een tophypotheek met variabele rente hebben afgesloten.
 
Er geldt nu al voor dergelijke hypotheekleningen een verplichte draagkrachtberekening, maar die wordt uitgevoerd met een 'toetsrente' van 6% voor een periode van vijf jaar. In het akkoord dat in de maak is, wordt die periode verdubbeld tot tien jaar.
 
Ontwijkingsgedrag
 
Daartoe is in principe besloten, omdat de huidige draagkrachttoets door de lage rentestand van dit moment niets voorstelt. Huiseigenaren kunnen een negatieve uitslag gemakkelijk ontlopen door hun hypotheekrente iets langer dan vijf jaar vast te zetten en daarna variabel te maken. Zo kunnen zij het gewenste hoge hypotheekbedrag alsnog lenen.
 
Dergelijk ontwijkgedrag is bijvoorbeeld mogelijk door de hypotheekrente voor zes jaar vast te zetten - die rente ligt nu ver onder de toetsrente van 6% voor vijf jaar - en daarna over te stappen op variabele rente.
 
Het akkoord over het terugdringen van tophypotheken zou volgens plan begin volgend jaar naar buiten worden gebracht. Het pakket principeafspraken bevat ook een aanpassing van de draagkrachttabel van de Nationale Hypotheekgarantie.
 
Waarschuwen
 
Banken beloven verder dat zij in alle offertes en contracten hun klanten nadrukkelijk zullen waarschuwen voor het risico van een restschuld als een hypotheeklening wordt afgesloten die hoger is dan 100% van de marktwaarde van het onderpand. Over de exacte definitie van marktwaarde moeten partijen het nog eens worden.
 
De Nederlandse Vereniging van Banken wil de principeafspraak bevestigen noch ontkennen. De woordvoerder van Financiën 'herkent de genoemde aspecten', maar vindt het 'nog veel te vroeg om van een principeakkoord te spreken, omdat er nog heel veel mededingingsrechterlijke problemen zijn over zo'n afspraak tussen de banken'.
 
Vereniging Eigen Huis wil niet reageren op bovengenoemde onderdelen van de afspraak die in de maak is. 'We willen eerst het hele pakket beoordelen', zo laat de organisatie van woonconsumenten weten.
 
Vasco van der Boon 
 
Copyright (c) 2005 Het Financieele Dagblad