Al jarenlang wordt er studie gemaakt van en discussie gevoerd over de rechterlijke macht, haar niet te onderschatten invloed en of de bedoelde scheiding van de wetgevende en uitvoerende macht ook wel altijd opgaat. Het laatste woord zal daar ook nog niet over gezegd zijn. Maar wat betekent dit in de praktijk voor de Nederlandse burger? Hoe vinden wij een waarborg voor een onbevangen, onafhankelijk en onpartijdig functioneren van de rechterlijke macht?

In een uitzending van Twee Vandaag van de Tros (25 juli jongstleden: ‘Nederlandse staat aangeklaagd bij VN’), werd bekendgemaakt, dat drie Nederlandse burgers zich, na een teleurstellende rechtsgang in Nederland tot aan het hoogste orgaan, zelfs bij de VN in Genève hebben vervoegd om zich (bij het Mensenrechten Comité) te beklagen over het Nederlandse rechtssysteem. De kanttekeningen, die in deze uitzending worden gemaakt bij ons rechtssysteem - en die wij als aandelenlease gedupeerden al lange tijd en meestal in besloten kring, helaas moeten onderschrijven - vinden wij van dien aard, dat wij hierin een aanleiding zien om aandacht te vragen voor deze problematiek, speciaal bezien in het kader van het aandelenlease drama. Wij pretenderen geen wetenschappelijk onderbouwde studie te overleggen (hoewel wij zo’n studie ten zeerste zouden verwelkomen), noch willen wij ons schuldig maken aan louter stemmingmakerij, maar de hele gang van zaken rond aandelenlease is van een dusdanig verontrustende aard, dat, eindelijk eens, serieuze aandacht voor de achtergronden van de machtsfactoren hierin zeer op zijn plaats zou zijn. Wij zouden het dan ook erg waarderen, als u aandacht zou willen besteden aan deze achtergronden, specifiek van de aandelenlease kwestie. Om dit verzoek kracht bij te zetten, willen wij in zo kort mogelijk bestek onze verontrusting, soms zelfs verbijstering, over de gang van zaken rond Dexia, overheid en rechterlijke macht uiteenzetten. Als u geïnteresseerd bent, zullen wij desgevraagd de benodigde namen, data en andere feiten kunnen produceren, die in ons inmiddels zeer omvangrijke bestand zijn opgeslagen en verontrustende zaken herbergen, die als het ware liggen te wachten op openbaarheid.

In het genoemde programma Twee Vandaag wijst mr. J. de Wit (momenteel in de Tweede Kamer voor de SP) ons er op, dat het recht in Nederland steeds meer een recht van de rijken wordt; zij kunnen het zich permitteren om tot het uiterste door te blijven procederen. De molens van de rechtspraak draaien zeer traag en het duurt heel lang voordat een zaak bij de rechter komt en vervolgens duurt het weer eindeloos, voordat er een uitspraak is. In deze uitzending wordt vooral stevige kritiek geuit op het feit, dat rechters en plaatsvervangende rechters er nogal eens (vaak zelfs verzwegen) nevenfuncties op nahouden, die een onafhankelijke benadering van een zaak in de weg (zouden kunnen) staan. Prof. Twan Tak gaat zelfs zo ver, dat hij stelt, dat ’ juridisch gezien Nederland is verworden tot een dictatuur!’ Uit zijn onderzoek blijkt; ’alle aanvallen, alle acties van de burgers op de overheidsposities en de gevestigde posities worden, door de rechters met name, zo snel en zo efficiënt mogelijk buiten spel gezet, omdat ze een bedreiging vormen.’

Let wel; dit is geen vrijblijvende mening, maar een uiterst alarmerende constatering!

In het geval van de gedupeerden van aandelenlease, moeten wij vaststellen, dat de dwang tot , en vervolgens ontmoediging van, hun rechtsgang van dien aard is en zo stelselmatig, dat hier geen sprake meer lijkt van toeval, maar dat wij ons moeten afvragen; is hier niet meer aan de hand en wat dan wel? Aangaande de schijn die sommige rechters of rechtsvertegenwoordigers tegen hebben wat betreft hun onafhankelijkheid, een voorbeeld:

Prof. Mr. W.A.K. Rank, die in zijn artikel ‘Leasing van aandelen’, Bb, augustus 1991, nr.16, bepleit, dat de aandelenlease constructie dient te worden aangemerkt als huurkoop, maar

thans als advocaat voor ‘Nautha Dutilh advocaten’ te Amsterdam werkzaam, behartigt nu de belangen van Dexia in de aandelenlease geschillen. In dit geschil stelt hij zich op het standpunt dat de aandelenlease constructies niet als huurkoop zouden dienen te worden aangemerkt.

Ter bevestiging van zijn huidige stelling heeft hij drie hoogleraren privaatrecht – Prof. mr. S.C.J.J. Kortmann, Prof. mr. M.J.A. van Mourik en Prof. mr. A.J.M. Nuytinck, allen werkzaam op de Katholieke Universiteit te Nijmegen ( hierna ‘KUN’) - verzocht om zich uit te spreken over de vraag of de aandelenlease overeenkomst onder het bereik van artikel 1:88 lid 1, aanhef onder d, BW valt. Volgens de drie hoogleraren is er geen sprake van huurkoop.

• Prof. mr. S.C.J.J. Kortmann is naast hoogleraar privaatrecht aan de KUN en medeauteur van het advies aan Prof. mr. Rank, tevens lid van de Raad van Commissarissen van het administratiekantoor ‘Kropman B.V.’
•  Prof. mr. A.J.M. Nuytinck was in de periode van 24 november 1989 tot begin april 2004 - naast hoogleraar privaatrecht aan de KUN en medeauteur van het advies aan Prof. mr. Rank - tevens rechter-plaatsvervanger in Arnhem.

De heer mr. O. Nijhuis is sinds 1 maart 2002 rechter in Arnhem en is tevens voorzitter van het administratiekantoor ‘Kropman B.V.’ , waar dus ook prof Kortmann een functie heeft.

Prof. Mr. W.A.K. Rank,  is advocaat van Dexia en je zou zeggen, dat hij in die functie zijn best mag doen voor zijn cliënt,  maar wat te denken van rechter Strengers, die uitspraken moet doen in zaken over aandelenlease (met als aanbieder Dexia) en connecties heeft met advocatenkantoor Bosselaar en Strengers, die als klant hebben…Dexia?

Het gaat niet alleen om de vraagtekens, die wij zetten bij de onafhankelijkheid van de rechters, maar wij zetten vraagtekens bij de onafhankelijkheid van al diegenen, die een zo machtige en kardinale rol hebben gespeeld (en nog spelen) bij de totstandkoming van de schikking, die is voorgesteld tussen enerzijds Dexia (c.q. rechtsvoorgangers) en anderzijds de gedupeerden, ‘vertegenwoordigd’ door de stichtingen Leaseverlies en Eegalease, de VEB en de Consumentenbond

Vertegenwoordigd tussen aanhalingstekens, want gedupeerden is niet gevraagd;

1. òf zij wel überhaupt voelden voor een schikking; immers, het merendeel van de rechterlijke uitspraken is in hun voordeel
2. als er al over een schikking zou worden onderhandeld, wat daarvan dan de uitgangspunten zouden zijn
3. wie hen dan daarbij zouden mogen vertegenwoordigen (de advocaten van duizenden gedupeerden werd de toegang tot de onderhandelingstafel ontzegd, evenals de vertegenwoordigers van organisaties ter belangenbehartiging van gedupeerden)
4. wie de supervisie zou(den) houden over de uitvoering van de uitkomsten van een eventuele schikking

Waarom zijn juist de genoemde stichtingen en de VEB en Consumentenbond geaccepteerd als partners in de onderhandelingen?

Stichting Leaseverlies had er zelf alle belang bij om te schikken; de steken, die zij heeft laten vallen in haar ‘opkomen voor de belangen van de gedupeerden’, maakte haar positie uiterst wankel en haar vooruitzichten bepaald niet rooskleurig. Bij de dagvaarding, die zij namens haar aangeslotenen aan Dexia heeft uitgereikt, heeft zij zich ronduit zwak getoond en zeker niet goed voorbereid, door zich louter en alleen op ‘misleiding’ te concentreren (terwijl daar zijn; huurkoop, WCK, BKR registratie, bewijs laten overleggen door Dexia van het al of niet kopen van aandelen ,etc). Zij verloor dan ook, in eerste instantie, deze rechtszaak van Dexia  (juli 2004).

Bij het trachten de gedupeerden over te halen de schikking aan te nemen, wordt er doodleuk gesteld, dat 80% van de gedupeerden het met het schikkingsvoorstel eens is, terwijl dit moet zijn; 76.8% van de aangeslotenen - een kleine 100.000 - heeft een stem uitgebracht. Daarvan heeft 80.9% vóór gestemd. Het aantal gedupeerden (zo’n half miljoen, met 700.000 contracten) is vele malen groter dan het aantal aangeslotenen van de stichtingen.

Stichting Eegalease had helemaal niet mogen dènken aan schikken; eegalease gedupeerden stonden toen al, en staan nog steeds, juridisch ijzersterk!De stichting Eegalease had de rechtszaak tegen Dexia gewonnen en een (gunstige) uitspraak van het Gerechtshof in Amsterdam, na een hoger beroep door Dexia, stond voor april van dit jaar op de rol. Helaas is deze, zo goed als gewonnen zaak, uit handen gegeven. Hierdoor bleef gunstige jurisprudentie voor tienduizenden gedupeerden uit.

De Consumentenbond  had moeten optreden, net als de VEB (Vereniging van Effecten Bezitters); men had van hen een waakhondfunctie mogen verwachten. Zij hadden moeten waarschuwen tegen de aandelenlease constructies, maar niets van dat al: in 1994 heeft Legio Lease contact gezocht met de VEB, hetgeen leidde tot diverse afspraken.

In 1998 heeft minister Zalm het groene licht gegeven voor aandelenlease door de WCK niet van toepassing te verklaren. Dat betekent, dat Dexia een appeltje te schillen heeft met de Nederlandse staat, als blijkt, dat alle aandelenlease contracten ongeldig worden verklaard. Dexia heeft gedreigd de staat aan te klagen. De overheid heeft er dus direct belang bij, dat  dit probleem van tafel wordt geveegd.

Toen bekend werd, dat deze contracten volgens de wet onder ‘huurkoop’ vallen en dus ongeldig zijn als de huwelijkspartner niet heeft mee getekend, was het eenvoudig geweest om al deze contracten nietig te laten verklaren. Niettemin hebben enkele rechters in hun vonnissen het standpunt ingenomen, dat er geen sprake is van huurkoop en collega-rechters zullen deze uitspraken weer moeten corrigeren. Maar de gedupeerde moet zijn/haar recht halen en wordt in deze rechtsgang stelselmatig gefrustreerd. Er is sprake van een actief ontmoedigingsbeleid; rechtszaken worden eenzijdig lange tijd opgeschort (in opdracht van Dexia). Minister Donner heeft in het laatste Tweede Kamer debat hierover gesteld, dat deze opschortingen ten goede komen aan de gedupeerden, omdat er gewacht werd op jurisprudentie en er zo tijd en geld (advocaten!) kon worden bespaard. Maar is dat wel zo? Uitspraken die jurisprudentie moeten vormen worden immers ook opgeschort!! Jarenlang wachten mensen op de uitspraak, of het Dexia Aanbod van 2003 (ondertekening hiervan impliceerde afzien van alle verdere rechten jegens Dexia!) rechtsgeldig mag worden genoemd. Deze uitspraak, waar mensen met vaak al te ongezonde spanning naar uitkijken, stond voor 27 juli 2005 op de rol. Maar….deze is wederom opgeschort, nu tot eind oktober, dat wil zeggen, tot nà de uiterste inleverdatum voor het aanmeldingsformulier van de schikking (1 oktober); in deze schikking worden ondertekenaars van het Dexia Aanbod uitgesloten! Na 1 oktober worden overigens ook pas de details van de inhoud van de schikking bekendgemaakt.

In datzelfde Tweede Kamer debat heeft minister Zalm meerdere malen verkondigd, dat hij ‘van mening is’ dat de Wet Consumenten Krediet niet van toepassing is op aandelenlease contracten. Wil de minister, door het ‘zijn mening’ te noemen, zich ontslaan van verantwoordelijkheid? Maar we hebben hier immers met de wet te maken en niet met de mening van een minister! Wil hij hiermee zijn eigen hachje redden, omdat hij Dexia iets verschuldigd is, door zijn groene licht, destijds – als enige in Europa; elders is deze aandelenlease handel namelijk verboden -?

De rechters in Nederland zijn hier duidelijk in: WCK is van toepassing. Dexia had geen vergunning; de contracten zijn dus ongeldig.

Prof. Huls heeft afgelopen week in het Nederlands Juristenblad een duidelijk artikel over de Wck geschreven.

Met spanning ziet iedereen uit naar de rechtszaak, waarin Dexia is opgedragen bewijzen van aankoop van aandelen te overleggen; 23 maart 2005 zou de grote dag zijn, maar de zitting werd opgeschort en staat nu voor 25 augustus 2005 op de rol.

Heeft één en ander te maken met het wachten op de nieuwe Wet CAM (Wet Collectieve Afwikkeling Massaschade) die onlangs zonder stemming door de Eerste Kamer is goedgekeurd en die op 1 augustus 2005 in werking zal treden? Dexia heeft, vooruitlopend op deze wet,  bij het gerecht een verzoek ingediend  de Duisenberg regeling voor alle aandelenlease zaken bindend te laten verklaren.

Waarom heeft de overheid de heer Duisenberg, oud-president van de Nederlandsche Bank, voorgedragen als intermediair bij de schikkings onderhandelingen?

Een ontzag afdwingende autoriteit, met een bankverleden. De Autoriteit Financiële Markten heeft zich, behoudens enkele boetes aan Dexia, niet laten horen; zij had toch moeten waarschuwen en had moeten weten, dat Dexia niet de vereiste vergunning had, maar heeft dat nagelaten. Wil de overheid door een schikking deze blunder verdoezelen? De AFM staat op haar beurt weer onder toezicht van … De Nederlandsche Bank. En zo beginnen de puzzelstukjes toch wel feilloos in elkaar te vallen.

De rechtsgang van de Nederlandse burger wordt ernstig geschaad. We zien in dit specifieke geval een onmiskenbare macht van Dexia.

Voorbeeld:

Gedupeerden willen toestemming van Dexia tot inzage van hun persoonlijk dossier. Dexia weigert inzage en gedupeerde moet de honorering van een eenvoudig verzoek weer gaan afdwingen via rechtswege. Gedupeerde wordt, uiteraard, in het gelijk gesteld, maar Dexia weigert eenvoudigweg de uitspraak te accepteren! Waarom zou dat zijn? Omdat de vermoedens, dat Dexia geen (of niet in alle gevallen) aandelen heeft gekocht voor cliënt op naam, zoals zij wel beweert, maar met opties heeft gegoocheld en zo de gedupeerde dubbel heeft gedupeerd, wellicht op waarheid berusten? Zoals gezegd: 23 maart zou de uitspraak zijn of Dexia inderdaad de benodigde bewijzen van aankoop kan overleggen, deze uitspraak is nu weer uitgesteld tot 25 augustus.

Gedupeerden worden steeds maar weer naar de rechtbank verwezen. Voor elke burger, vaak zonder financiële middelen, is het al een enorme opgave om de stap naar het gerecht te (durven!) maken, maar stelt u zich eens voor, wat dat betekent voor de zwakzinnige (ja, ook die werden gestrikt), de hoogbejaarde, de bijstandsmoeder, de niet goed Nederlands sprekende, de talloze individuen, dat wil zeggen mensen van vlees en bloed, die achter zo’n getal – 500.000 gedupeerden – schuilgaan?? Weet men de weg naar de rechtzaal te vinden, dan begint daar de zoveelste ontmoedigingsslag; rechtszaken worden eindeloos uitgesteld, soms zelfs tot 14 keer toe!

Er ontstaat een vicieuze cirkel van klacht – rechtsgang – klacht over uitspraak – rechtsgang. En dat alles kost de gedupeerde niet alleen een immense hoeveelheid geld (die hij in de meeste gevallen niet heeft, maar ook niet kan lenen, omdat Dexia ervoor gezorgd heeft dat de ‘wantbetalers’ bij de BKR geregistreerd zijn en blijven; gedupeerde mag verwijdering van deze registratie gaan verzoeken…bij de rechter! ), maar het kost hem zijn toekomst, zijn levensgeluk en zelfs soms het leven. Wordt ook van al die gedupeerden verwacht, dat zij desnoods doorgaan tot de VN?

De belangen zijn groot; naast de miljarden die in het geding zijn, gaat het om de goede naam van de banken, de overheid en de rechterlijke macht.

Er staat veel op het spel; een toekomst van honderdduizenden burgers, die in eerste instantie misleid zijn, maar nu nog steeds misleid lijken te worden. Er is wel een verschil; zij zijn bewust en alert geworden en kijken niet met lede ogen, maar met argusogen naar eventuele manipulaties en gekonkel rond ‘het oplossen van dit probleem’.

Samenwerkingsverband PAL met de Raad voor Rechtsbijstand en Bureaus Rechtshulp

Op 3 januari heeft een gesprek plaatsgevonden tussen PAL en de Raad voor Rechtsbijstand.

Er zijn diverse onderwerpen besproken o.a.

-         Problemen met het vinden van advocaten met toevoeging voor andere aanbieders zoals Aegon Vliegwiel, Ohra, Fortis en Levob.

-         Een drempel voor advocatenkantoren om toevoegingen te doen.

-         Het verstrekken van duidelijke informatie en advocaten info aan aandelenlease gedupeerden door de Bureaus Rechtshulp

-         De Bureaus Rechtshulp zijn aan het reorganiseren en gaan heten: Juridisch Loket

-         Het verbeteren  van de informatie voorziening  naar aandelenlease gedupeerden.

-         Het aanleggen van “Veelgestelde vragen” voor de Juridische loketten samen met PAL.

-         Het uitwisselen van gegevens van advocatenkantoren die met toevoeging werken.

Het streven is om op korte termijn een praktische uitvoering te geven aan de afspraken.

Groeten,

Piet