'Duisenberg is dus te
mager'
VASCO VAN DER BOON
In geheime stukken oordelen rechters
kritisch over Dexia-aandelenlease.
AMSTERDAM - 'Dit wordt een rel', meent
advocaat Jeroen Wendelgelst van Vereniging Consument & Geldzaken als hem de
kern wordt voorgehouden van geheime 'beslismodules' die een werkgroep van
rechters ontwikkelt voor aandelenleasezaken. De rechters concluderen dat Dexia
vergunning volgens de Wet voor het consumentenkrediet (Wck) moest hebben. Door
het ontbreken daarvan kunnen leasecontracten nietig zijn. Dan zou Dexia schuld
moeten kwijtschelden en inleg moet terugbetalen.
De gevoeligheid is volgens Wendelgelst 'dat dit
soort gerechtelijke stukken helemaal niet openbaar mag worden'. Het tijdstip is
ook precair, taxeert de advocaat. Het Amsterdamse gerechtshof buigt zich
namelijk nu over een verzoek van Dexia en grote belangenorganisaties om een
overeengekomen schikking bindend te verklaren voor alle Dexia-klanten. Het Hof
moet oordelen of de schikking redelijk is. Dat dwingt het Hof zich te verdiepen
in mogelijk falen van de leaseproducten.
Dat lagere rechters samen tot een 'vernietigend
oordeel' over de Dexia-producten komen, met een bijbehorende grotere
schadevergoedingsplicht voor Dexia, 'kan het hof niet negeren', meent
Wendelgelst. 'Nagenoeg alle bezwaren tegen aandelenleasecontracten lijken de
rechters hierin te honoreren. De Duisenberg-schikking is dus veel te mager.
Rechters lijken aanzienlijk royaler.'
Pikant aan de uitgelekte stukken is ook dat het
eigenlijk voor het eerst in anderhalf jaar is dat er een substantiële
gerechtelijke standpuntbepaling over aandelenlease openbaar wordt. Doordat
rechters bemiddelaar Duisenberg niet voor de voeten wilden lopen, en daarna alle
leaseprocedures zijn bevroren hangende het verzoek van Dexia om de
Duisenberg-schikking bindend te verklaren, zijn er sinds begin 2005 nauwelijks
vonnissen gewezen in de duizenden procedures, reageert Piet Koremans van het
Platform Aandelen Lease (PAL).
De Amsterdamse kantonrechter Claartje Weverink,
voorzitter van de werkgroep die de uitgelekte 'Beslismodules' schreef, wil niet
op de inhoud ingaan. 'Rechters spreken alleen bij vonnis. Al het voorafgaande
hoort het geheim van de raadkamer te blijven.' Met haar collega-werkgroepslid
kantonrechter F. van der Hoek distantieert zij zich niet van de inhoud. 'Nee,
het zijn nog steeds onze stukken.' De rechters wijzen er wel op dat de
richtsnoeren 'een momentopname' van een jaar oud zijn en er sindsdien
'verfijningen en veranderingen' in zijn aangebracht. En: 'Het zijn geen
bijbelteksten. De onafhankelijkheid van rechters blijft
vooropstaan.'
Dexia weet volgens woordvoerder Steven Gelder wel
van het bestaan van de Beslismodules, maar 'besteedt er verder geen aandacht
aan, omdat in de praktijk niets van blijkt. Als het verhaal klopt, zou Dexia
sinds juni 2005 alle procedures op grond van Wck hebben moeten verliezen en dat
is bepaald niet het geval. Veel rechters achten Wck niet van toepassing. Wanneer
een rechter Wck wel van toepassing acht, worden daar beperkte gevolgen aan
verbonden; het verdelen van de schade tussen Dexia en de cliënt. Uiteindelijk
beslist de Hoge Raad of - en zo ja met welke gevolgen - de Wck van toepassing
is. Dexia heeft daar alle vertrouwen in. Overigens is de Wck nadrukkelijk
meegenomen in onderhandelingen met belangenorganisaties via de heer
Duisenberg.'
Volgens Dexia was pas begin 2003 een Wck-vergunning
nodig, sinds betalingsregelingen werden aangeboden aan cliënten. 'Daarvoor was
dat volgens minister Zalm niet nodig. Overigens volgt Dexia de zaak van Fortis ,
die in een individuele Wck-zaak de Staat der Nederlanden in vrijwaring heeft
geroepen, met aandacht.'
Peter Paul de Vries (Vereniging van
Effectenbezitters) voorspelt een lange rechtsgang voor het Wck-punt. 'Dat is
ieders vrije keuze. Maar voor het overgrote deel is de Duisenberg-regeling een
snelle en passende oplossing.' Rob Goedhart van de Consumentenbond reageert
vergelijkbaar. 'Zo'n gelekt stuk moet mensen niet blij maken met een dode
mus.'
'Het is goed dat de Raad van de Rechtspraak poogt
eenheid te brengen in uitspraken van rechtbanken', reageert het ministerie van
Financiën. 'Maar men moet zich realiseren dat, gezien de grote belangen die op
het spel staan, dit tot aan de hoogste rechter wordt uitgevochten. Het duurt dus
nog een groot aantal jaren voor volledige zekerheid bestaat voor
partijen.'
'Het Wck-punt gaat tot het Europese Hof', zegt
bestuurder Jurjen Lemstra van Leaseverlies. Hij blijft achter de schikking
staan. Hij vindt het 'verontrustend' dat rechtbankstukken uitlekken en 'spijtig'
dat dit mensen in verwarring kan brengen.
Copyright (c) 2006 Het Financieele
Dagblad