door Hans van Keken

Maandag 9 februari 2004 - Geen wereld zo ondoorzichtig als die van hypotheken en financieel adviseurs. Zeker met de huidige, honderden hypotheekvormen en -producten. Houd je dan maar eens staande, als argeloos consument. Verslag van een maandenlange zoektocht naar de 'juiste hypotheek'. voor mijn nieuwe huis. Lees en huiver mee.

Ik begon als een uitgesproken leek. Alleen de spaarhypotheek kende ik uit de jaren negentig, bij de aankoop van ons eerste huis. Moesten we die verhogen, nu we onlangs een groter huis hadden gevonden? Duur en niet nodig, zei een goede ken-nis van me, die in hypotheken doet.

Hij kwam een avond gezellig langs. Hij bleek groot fan van de Meerwaarde Hypotheek van de Postbank. En inderdaad, wat een lage maandlasten toverde hij uit zijn laptop(!), terwijl ik bijna het maximum kon lenen. Mijn overwaarde (verschil tus-sen aankoop- en verkoopprijs van mijn vorige huis) zou in obligaties gaan. Uit die pot kon ik dan elke maand een maxi-mum bedrag opnemen. Beleg-gen met geleend geld welis-waar, iets dat ik gezworen had nooit te doen. 'Maar de Post-bank weet wel wat ze doet', betoogde de kennis enthou-siast.

Bij de Vereniging Eigen Huis waren ze minder te spreken. 'Als de rendementen tegenval-len, is die overwaarde snel op', nuanceerde de man die ik als lid mocht bellen. En hoe mijn kennis ook betoogde dat ik vooral vandaag leefde, de twij-fel was gezaaid.

Wat nu? Verder zoeken maar. Een collega kende een 'heel betrouwbare financieel adviseur'. De man bleek een toon-beeld van geduld. Twee ochten-den lang probeerde hij mij, samen achter de pc, de begin-selen van hypotheekvormen bij te brengen. Aflossingsvrij, beleggingshypotheek; ik be-greep er steeds meer van, maar werd daardoor juist ook onze-ker. De bekende bomen en het bos. Terwijl de adviseur het balletje steeds maar bij mij neerlegde. Wat willen jij en je vrouw? Hoe kon ik dat weten? Want ik overzag totaal niet hoe alles in de praktijk voor mij zou uitvallen. En die meer-waardehypotheek? 'Geen on-aardig product, maar jij hebt het helemaal niet nodig. De tussenpersoon krijgt vooral een hoge provisie', zei hij veel-betekenend.

Maatwerk

De twijfel bleef knagen. 'De laagste maandlasten'. 'De hypo-theek die bij je past!' 'De laag-ste rente'. Ik las en hoorde het overal. Avonden doolde ik over het internet, waar tal van aan-bieders adverteren en er legio rekenmodellen bestaan. De modellen bleken te globaal, klopten soms niet, waren hier en daar gedateerd of sloegen helemaal nergens op. Een hy-potheek is maatwerk, ontdekte ik.

Toen er een aanbod voor collec-tieve korting via de verzeke-raar van mijn werkgever in de bus viel, wilde deze dolgedraai-de zoeker ook daar het fijne van weten. Het leverde me uit-eindelijk geen hypotheek op - veel te duur - alleen een tip: kies in deze periode van stabie-le, lage rente voor een goedko-pe, korte rentevaste startperio-de. Dat bespaart zo honderd euro of meer per maand. Gaat de rente stijgen, dan kun je hem vastzetten voor een lange-re periode, vertelde de alleraar-digste man die bij ons thuis kwam. Weer wat geleerd, maar wel was ik weer weken verder.

Lijdensweg

Moet ik verder uitweiden over mijn lijdensweg langs die ande-re uiterst vriendelijke advi-seurs (die allemaal het allerbes-te met me voor hadden)? Mijn vrouw was inmiddels al lang afgehaakt. De ideële bank waar ik zo'n zwak voor heb, maakte stomme fou-ten in de berekeningen en vond ik te duur. Net als dat landelijk opererend bedrijf dat me na dertig jaar een gegaran-deerde opbrengst beloofde. Maar ook toen was ik een intensief gesprek en wachten op een offerte verder. En de zelfstandig hypotheekadviseur bij mij om de hoek? Die kwam uiteindelijk met een ingewik-kelde constructie, en ik moest ook nog eens mijn levensverze-kering (duur) bijverzekeren.

Ik wist steeds minder wat te kiezen. Beleggen? Aflossingsvrij? Een deel spaarhypotheek? Daar kwam ook nog eens bij dat Eigen Huis grote bedenkingen had bij beleggingsproducten. Terwijl nagenoeg al die vriendelijke types mij dat met droge ogen aanbevolen. In hun berekeningen stond steevast acht procent rendement als norm voor je beleggingen. Ja, maar je moet alles ook op de langere termijn zien', was het motto.

En toen had ik de speld in de hooiberg! Dacht ik. De 'filiaal-houder' van een landelijk net-werk, die als eerste mij kort en helder de finesses van hypothe-ken en overwaarde kon uitleg-gen. 'De scherpste rente', stel-de hij. Alleen had hij niet hele-maal de waarheid te verteld, ontdekte ik kort daarop. Want mijn ideaal - onze oude spaar-hypotheek voortzetten en de rest van de lening voor het nieuwe huis aflossingsvrij - kon volgens hem niet.

Onzin, begreep ik toen ik de adviseur belde die ik het meest vertrouwde (het 'toonbeeld van geduld' van het begin van mijn zoektocht). De twijfel sloeg als een moker toe. Dus toch maar weer een ochtend om de tafel. En zo hakte ik na acht lange maanden, murw van de cijfer-brij, de knoop door. Op hoop van zegen maar, met die oude spaarhypotheek met daarbovenop alles aflossings-vrij. Dat je zoveel tijd nodig hebt om tot zoiets simpels te komen...

·  Neem geen overhaaste beslissing; het gaat om de belangrijkste financiële stap in je leven.

·  Oriënteer je goed en vraag vrienden, bekenden en collega's naar hun ervaringen met een
    betrouwbare financieel adviseur of bank.

·  Realiseer je dat adviseurs altijd aan je verdienen. Een objectief advies is dus onzin.

·  Vraag minimaal twee en liever meer tussenpersonen en/of banken om een offerte, zodat je kunt
    vergelijken.

·  Sla het internet over. De informatie over hypotheken is te algemeen om op te vertrouwen, het
    gaat immers om maatwerk.

·  Onderhandel over de rente. Tienden van procenten kunnen duizenden euro's schelen.

·  Staar je niet blind op 'de laagste rente'. Er kan een dure levens-verzekering aan vastzitten.