ZATERDAG 17 SEPTEMBER & ZONDAG 18 SEPTEMBER
2005
GELD TELT
LEASEBELEGGER SLIJPT
MESSEN
NRC Handelsblad
Erica Verdegaal
Alternatief om 'magere'
Duisenberg-regeling aan te vechten.
Honderdduizenden Nederlanders zijn gedupeerd door
aandelenleaseproducten.
De Duisenberg-regeling komt een deel van hen
tegemoet. Diverse advocatenkantoren staan klaar om gedupeerden tegen minimale
kosten te helpen.
Teken niet zomaar voor deDuisenberg-regeling, adviseert de
Stichting Platform Aandelen Lease(PAL)op haar website. De Duisenberg-regeling is
een aanbod van Dexia Bank aan zo'n 300.000 gedupeerde leasebeleggers. In ruil
voor kwijtschelding (van een deel) van hun restschuld moeten deze afzien van
juridische stappen tegen Dexia. Dit schikkingsvoorstel dankt Dexia aan wijlen
bankier Wim Duisenberg, die met succes bemiddelde tussen Dexia Bank en de twee
grootste belangenverenigingen van leasegedupeerden: de Stichting Leaseverlies en
de Stichting Eegalease.
Even leek dit akkoord de strijd te beëindigen tussen
leaseaanbieders en hun circa 600.000 gedupeerden , die ieder duizenden tot
tienduizenden euro's kwijtraakten aan leaseconstructies van vooral Dexia,
Spaarbeleg van Aegon, Groeivermogen en Defam van Fortis, Regio Bank en Nationale
Nederlanden van ING Bank, Ohra en DSB.
Maar de rust is schijn. Onder meer
Stichting PAL, de Vereniging Pay-Back en de Vereniging Consument &Geldzaken
vinden de Duisenberg-regeling voor de meeste leasebeleggers veel te mager. Al
dan niet in samenwerking met advocatenkantoren maken ze zich op voor een nieuwe
stroom individuele en groepsrechtszaken tegen minimale en overzichtelijke kosten
voor de consument. "Vanaf oktober vorig jaar heeft Dexia geen enkele rechtszaak
meer gewonnen", zegt Piet Koremans, initiatiefnemer van PAL en zelf gedupeerd
door aandelenlease. "Kies je voor doorprocederen, dan krijg je waarschijnlijk
gelijk".
Ooit was aandelenleasen ongekend populair. In 2001 bezaten volgens
de Autoriteit Financiële Markten (AFM)een half miljoen huishoudens totaal zo'n
700.000 aandelenleasecontracten met een totale waarde van 6,5 miljard
euro.
Een aandelenleaser huurt een pakket aandelen met geleend geld. De
eerste aanbieder daarvan, begin jaren negentig, was het bedrijf LegioLease-van
Piet Bloemink. Toen nog kenden leaseklanten hun (vooruit) betaalde rente
aftrekken van hun belastbaar inkomen. Bovendien stegen de aandelenkoersen. Dat
verdoezelde dat LegieLease geweldig aan het product verdiende, maar trok wel
veel nieuwe aanbieders.
Populaire producten uit die tijd waren
WinstVerDriedubbelaar,.Triple Effect, Sprintplan, Vliegwiel, Groeivermogen,
VermogensVersneller, BeursVersneller, Koers WinstStapelaar, Defam Effectenlease,
Defam Index Garantieplan, Hefboom Effect, Studie Effect, Hollands Welvaren
Select, Planvermogen, Doelvermogen, Aandelenlease en Ohra
Flexbeleg.
Tussenpersoon SpaarSelect sleet maar liefst 50.000 leaseplannen,
zelfs aan asielzoekers, minderjarigen, bejaarden en geestelijk gehandicapten.
Maar vanaf 2001 kon je de rente op een aandelenleaseplan fiscaal niet meer
aftrekken.
Ook daalden de aandelenkoersen scherp. De
rendementen op aandelen leasen sloegen daardoor vaak om in schulden. Daarnaast
waren gedupeerden al hun ingelegde bedragen kwijt. De schade beliep soms wel
100.000 euro per slachtoffer.
Duisenberg-regeling of niet, nog altijd zitten
honderdduizenden Nederlanders met leaseschade in hun maag. Vaak weten ze niet
dat diverse organisaties en advocatenkantoren popelen hen tegen minimale kosten
te helpen. Gratis informatie en doorverwijzing naar de goedkoopste juridische
hulp biedt de vrijwilligersorganisatie PAL.Koremans: "Als je wegens je inkomen
in aanmerking komt voor gratis rechtsbijstand, dan kost een rechtszaak je een
paar honderd euro. Bij een hoger inkomen kunnen we je doorverwijzen naar een
betaalbaar groepsproces, betaalbare advocaten of naar Leaseproces, een
juristenkantoor dat werkt op no cure no pay-basis." De beste oplossing hangt
volgens Koremans af van je schadeomvang en soort leasecontract. Bij je
rechtsbijstandsverzekeraar hoef je volgens hem meestal niet aan te
kloppen. "De gemiddelde polis dekt dit soort geschillen niet."
Veel
contracten komen niet in aanmerking voor de Duisenbergregeling, weet Koremans.
,Je persoonlijke situatie kun je nagaan via een schema op onze website bij de
veelgestelde vragen." Een speciale waarschuwing heeft Koremans voor de 90.000
gedupeerden die in 2003 al hebben getekend voor een Dexia-aanbod. "Met het mes
op de keel zijn zij toen, in ruil voor afzien van juridische stappen, akkoord
gegaan met een heel magere schikking.
Van ons loopt een rechtszaak om dat
aanbod te vernietigen, maar de uitspraak is weer aangehouden tot oktober. Als we
die zaak winnen, kunnen alle 90.000 benadeelden alsnog naar de rechter."
De
internetsite van PAL biedt naast informatie over kostenefficiënt procederen een
forum voor gedupeerden, conceptbrieven, gerechtelijke uitspraken, oproepen,
nieuws, rapporten en veelgestelde vragen. Je kunt zelfs kaartjes uitprinten om
gedupeerden attent te maken op hun rechten en ophangen in supermarkten.
Een
van de organisaties waar PAL vaak naar doorverwijst is de Vereniging Consument
& Geldzaken (C&G).Deze instelling voert voor leden (21,50euro per jaar)
collectieve rechtszaken tegen Sprintplan van Spaarbeleg (lees: Aegon) en
Groeivermogen van Fortis.
"Kansrijk", noemt jurist Anton Weenink van C&G
de al vergevorderde rechtszaak tegen Spaarbeleg. "Bij de Duisenberg-regeling'
kun je je ernstige vragen stellen", zegt hij. "Volgens ons zijn veel
aandelenleaseproducten van Dexia, Spaarbeleg en Fortis/Groei-Vermogen nooit
rechtsgeldig tot stand gekomen. Aandelenlease combineert beleggen met lenen.
Dat leengedeelte valt volgens ons onder de Wet op het consumenten krediet
(Wck) en die schrijft voor dat aanbieders van kredieten, ook voor aandelenlease,
over een Wck vergunning moeten beschikken. Daarover beschikte een flink deel van
de aanbieders van destijds niet. LegioLease, de rechtsvoorganger van Dexia niet
en ook Spaarbeleg en GroeiVermogen
niet. Deze leasebanken hebben nooit de
moeite genomen aan hun vergunningsplicht te voldoen en dit keert zich nu tegen
hen."
Op 6 oktober vinden de slot pleidooien in de
Sprintplan-zaak plaats. Weenink:
"Als we de rechtszaak winnen op grond van
de Wck heeft dat verre gaande consequenties. Het leidt er toe dat veel
contracten nietig zijn wat in beginsel betekent dat de gedupeerden alles wat ze
betaald hebben, moeten terugkrijgen.
Naast de Wck-grond hebben we overigens
tal van andere rechtsinbreuken tegen Spaarbeleg in stelling gebracht. Het is nu
aan de rechter om te oordelen."
Slechts bij een kleine schadepost vindt
Weenink het raadzaam voor de Duisenberg-regeling te kiezen. "Dan neem je een
deel van je verlies voor lief, maar ben je van de hele rompslomp af." Bij meer
schade doe je jezelf tekort, vindt hij.
"Want sinds een jaar worden in
individuele procedures tegen Dexia continu vonnissen gewezen waarin Dexia wordt
veroordeeld de restschuld kwijt te schelden en ook de inleg, of een deel
daarvan, terug te betalen. Daarbij vergeleken is de Duisenberg-regeling een
zwakke schikking."
Procederen tegen beperkte kosten kan ook via
Leaseproces, een juristenkantoor met nu vijftig juristen dat leaseprocessen
voert op no cure no pay-basis. Voor advocaten is deze betalingsafspraak
verboden, maar directeur.Ger van Dijk heeft zich bewust als advocaat laten
uitschrijven. En bij de kantonrechter, waar de leaseprocessen zich afspelen, is
vertegenwoordiging door een advocaat niet vereist.
Leaseproces neemt eerst
iemands dossier en verhaal door. Adviseert men procederen, dan kost dat 125 euro
plus maximaal 30 procent van het binnengesleepte voordeel bovenop de
Duisenberg-regeling. Of je betaalt 895 euro en maximaal 15 procent van het extra
bedrag bovenop 'Duisenberg'. "Leasegedupeerden van elke aanbieder zijn hier
welkom", zegt Van Dijk. "Er zijn nu al 8.000 aanmeldingen. We beginnen lekker
warm te draaien."
Informatie en hulp voor gedupeerden
Op de volgende websites kunnen gedupeerden bij aandelenlease informatie
opvragen..
www.platformaandelenlease.nl Gratis
informatiecentrum en belangenbehartiger. Verwijst naar voordelig procederen,
telefoon 0348 49 83 45, fax 084 753 5709
© Copyright NRC Handelsblad