ZATERDAG 17 SEPTEMBER & ZONDAG 18 SEPTEMBER 2005

GELD TELT

LEASEBELEGGER SLIJPT MESSEN

NRC Handelsblad
Erica Verdegaal
 
Alternatief om 'magere' Duisenberg-regeling aan te vechten.
 
Honderdduizenden Nederlanders zijn gedupeerd door aandelenleaseproducten.
De Duisenberg-regeling  komt een deel van hen tegemoet. Diverse advocatenkantoren staan klaar om gedupeerden tegen minimale kosten te helpen.
Teken niet zomaar voor deDuisenberg-regeling, adviseert de Stichting Platform Aandelen Lease(PAL)op haar website. De Duisenberg-regeling is een aanbod van Dexia Bank aan zo'n 300.000 gedupeerde leasebeleggers. In ruil voor kwijtschelding (van een deel) van hun restschuld moeten deze afzien van juridische stappen tegen Dexia. Dit schikkingsvoorstel dankt Dexia aan wijlen bankier Wim Duisenberg, die met succes bemiddelde tussen Dexia Bank en de twee grootste belangenverenigingen van leasegedupeerden: de Stichting Leaseverlies en de Stichting Eegalease.
Even leek dit akkoord de strijd te beëindigen tussen leaseaanbieders en hun circa 600.000 gedupeerden , die ieder duizenden tot tienduizenden euro's kwijtraakten aan leaseconstructies van vooral Dexia, Spaarbeleg van Aegon, Groeivermogen en Defam van Fortis, Regio Bank en Nationale Nederlanden van ING Bank, Ohra en DSB.
Maar de rust is schijn. Onder meer Stichting PAL, de Vereniging Pay-Back en de Vereniging Consument &Geldzaken vinden de Duisenberg-regeling voor de meeste leasebeleggers veel te mager. Al dan niet in samenwerking met advocatenkantoren maken ze zich op voor een nieuwe stroom individuele en groepsrechtszaken tegen minimale en overzichtelijke kosten voor de consument. "Vanaf oktober vorig jaar heeft Dexia geen enkele rechtszaak meer gewonnen", zegt Piet Koremans, initiatiefnemer van PAL en zelf gedupeerd door aandelenlease. "Kies je voor doorprocederen, dan krijg je waarschijnlijk gelijk".
Ooit was aandelenleasen ongekend populair. In 2001 bezaten volgens de Autoriteit Financiële Markten (AFM)een half miljoen huishoudens totaal zo'n 700.000 aandelenleasecontracten met een totale waarde van 6,5 miljard euro.
Een aandelenleaser huurt een pakket aandelen met geleend geld. De eerste aanbieder daarvan, begin jaren negentig, was het bedrijf LegioLease-van Piet Bloemink. Toen nog kenden leaseklanten hun (vooruit) betaalde rente aftrekken van hun belastbaar inkomen. Bovendien stegen de aandelenkoersen. Dat verdoezelde dat LegieLease geweldig aan het product verdiende, maar trok wel veel nieuwe aanbieders.
Populaire producten uit die tijd waren WinstVerDriedubbelaar,.Triple Effect, Sprintplan, Vliegwiel, Groeivermogen, VermogensVersneller, BeursVersneller, Koers WinstStapelaar, Defam Effectenlease, Defam Index Garantieplan, Hefboom Effect, Studie Effect, Hollands Welvaren Select, Planvermogen, Doelvermogen, Aandelenlease en Ohra Flexbeleg.
Tussenpersoon SpaarSelect sleet maar liefst 50.000 leaseplannen, zelfs aan asielzoekers, minderjarigen, bejaarden en geestelijk gehandicapten.
Maar vanaf 2001 kon je de rente op een aandelenleaseplan fiscaal niet meer aftrekken.
 
Ook daalden de aandelenkoersen scherp. De rendementen op aandelen leasen sloegen daardoor vaak om in schulden. Daarnaast waren gedupeerden al hun ingelegde bedragen kwijt. De schade beliep soms wel 100.000 euro per slachtoffer.
 
Duisenberg-regeling of niet, nog altijd zitten honderdduizenden Nederlanders met leaseschade in hun maag. Vaak weten ze niet dat diverse organisaties en advocatenkantoren popelen hen tegen minimale kosten te helpen. Gratis informatie en doorverwijzing naar de goedkoopste juridische hulp biedt de vrijwilligersorganisatie PAL.Koremans: "Als je wegens je inkomen in aanmerking komt voor gratis rechtsbijstand, dan kost een rechtszaak je een paar honderd euro. Bij een hoger inkomen kunnen we je doorverwijzen naar een betaalbaar groepsproces, betaalbare advocaten of naar Leaseproces, een juristenkantoor dat werkt op no cure no pay-basis." De beste oplossing hangt volgens Koremans af van je schadeomvang en soort leasecontract. Bij je rechtsbijstandsverzekeraar hoef je volgens hem meestal niet aan te kloppen.  "De gemiddelde polis dekt dit soort geschillen niet."
Veel contracten komen niet in aanmerking voor de Duisenbergregeling, weet Koremans. ,Je persoonlijke situatie kun je nagaan via een schema op onze website bij de veelgestelde vragen." Een speciale waarschuwing heeft Koremans voor de 90.000 gedupeerden die in 2003 al hebben getekend voor een Dexia-aanbod. "Met het mes op de keel zijn zij toen, in ruil voor afzien van juridische stappen, akkoord gegaan met een heel magere schikking.
Van ons loopt een rechtszaak om dat aanbod te vernietigen, maar de uitspraak is weer aangehouden tot oktober. Als we die zaak winnen, kunnen alle 90.000 benadeelden alsnog naar de rechter."
De internetsite van PAL biedt naast informatie over kostenefficiënt procederen een forum voor gedupeerden, conceptbrieven, gerechtelijke uitspraken, oproepen, nieuws, rapporten en veelgestelde vragen. Je kunt zelfs kaartjes uitprinten om gedupeerden attent te maken op hun rechten en ophangen in supermarkten.
Een van de organisaties waar PAL vaak naar doorverwijst is de Vereniging Consument & Geldzaken (C&G).Deze instelling voert voor leden (21,50euro per jaar) collectieve rechtszaken tegen Sprintplan van Spaarbeleg (lees: Aegon) en Groeivermogen van Fortis.
"Kansrijk", noemt jurist Anton Weenink van C&G de al vergevorderde rechtszaak tegen Spaarbeleg. "Bij de Duisenberg-regeling' kun je je ernstige vragen stellen", zegt hij. "Volgens ons zijn veel aandelenleaseproducten van Dexia, Spaarbeleg en Fortis/Groei-Vermogen nooit rechtsgeldig tot stand gekomen. Aandelenlease combineert beleggen met lenen.
Dat leengedeelte valt volgens ons onder de Wet op het consumenten krediet (Wck) en die schrijft voor dat aanbieders van kredieten, ook voor aandelenlease, over een Wck vergunning moeten beschikken. Daarover beschikte een flink deel van de aanbieders van destijds niet. LegioLease, de rechtsvoorganger van Dexia niet en ook Spaarbeleg en GroeiVermogen
niet. Deze leasebanken hebben nooit de moeite genomen aan hun vergunningsplicht te voldoen en dit keert zich nu tegen hen."
 
Op 6 oktober vinden de slot pleidooien in de Sprintplan-zaak plaats. Weenink:
"Als we de rechtszaak winnen op grond van de Wck heeft dat verre gaande consequenties. Het leidt er toe dat veel contracten nietig zijn wat in beginsel betekent dat de gedupeerden alles wat ze betaald hebben, moeten terugkrijgen.
Naast de Wck-grond hebben we overigens tal van andere rechtsinbreuken tegen Spaarbeleg in stelling gebracht. Het is nu aan de rechter om te oordelen."
Slechts bij een kleine schadepost vindt Weenink het raadzaam voor de Duisenberg-regeling te kiezen. "Dan neem je een deel van je verlies voor lief, maar ben je van de hele rompslomp af." Bij meer schade doe je jezelf tekort, vindt hij.
"Want sinds een jaar worden in individuele procedures tegen Dexia continu vonnissen gewezen waarin Dexia wordt veroordeeld de restschuld kwijt te schelden en ook de inleg, of een deel daarvan, terug te betalen. Daarbij vergeleken is de Duisenberg-regeling een zwakke schikking."
 
Procederen tegen beperkte kosten kan ook via Leaseproces, een juristenkantoor met nu vijftig juristen dat leaseprocessen voert op no cure no pay-basis. Voor advocaten is deze betalingsafspraak verboden, maar directeur.Ger van Dijk heeft zich bewust als advocaat laten uitschrijven. En bij de kantonrechter, waar de leaseprocessen zich afspelen, is vertegenwoordiging door een advocaat niet vereist.
Leaseproces neemt eerst iemands dossier en verhaal door. Adviseert men procederen, dan kost dat 125 euro plus maximaal 30 procent van het binnengesleepte voordeel bovenop de Duisenberg-regeling. Of je betaalt 895 euro en maximaal 15 procent van het extra bedrag bovenop 'Duisenberg'. "Leasegedupeerden van elke aanbieder zijn hier welkom", zegt Van Dijk. "Er zijn nu al 8.000 aanmeldingen. We beginnen lekker warm te draaien."
 

Informatie en hulp voor gedupeerden
 
Op de volgende websites kunnen gedupeerden bij aandelenlease informatie opvragen..
www.platformaandelenlease.nl Gratis informatiecentrum en belangenbehartiger. Verwijst naar voordelig procederen, telefoon 0348 49 83 45, fax 084 753 5709
www.pay-back.nl Belangenbehartiger voor leden. Voert diverse collectieve rechtszaken, fax: 084 7189071.
www.sprintplanclaim.nl  voor rechtszaak tegen Sprintplan van Spaarbeleg
www.fortisgroeivermogenclaim.nl  voor rechtszaak tegen Groeivermogen van Fortis
www.leaseproces.nl  voor gerechtelijke procedures op no cure no pay-basis
www.stapelkrediet.n l voor gedupeerden door Hollands Welvaren Select I en II van DSB
www.leaseleed.nl  voor gedupeerden van SpaarSelect
www.stichting-gesp.nl  voor gedupeerden door Sprintplan van Spaarbeleg
www.vermogensmonitor.nl behandelt, vaak op no cure no pay basis, klachten van diverse aanbieders
www.stichting-spirit.nl  voor gedupeerden door onder meer Sprintplan
www.adviesverlies.nl  voor hulp en (rechts-)bijstand aan mensen die in fatale financiële omstandigheden zijn geraakt
www.eegalease.nl  voor de Duisenberg-regeling
 
©  Copyright NRC Handelsblad