Strijd om aandelenlease is na ruim tien
jaar nog altijd niet gestreden
Saskia Jonker
Vijftien jaar na het sluiten van de
aandelenleasecontracten staan nu 25.000 klanten van Aegon voor de
rechter.
Zij eisen dat de verzekeraar opdraait voor de
verliezen die zij op het leaseproduct hebben geleden. Aegon wijst die eis
af.
Overvolle zaal
‘Als u het geld gewoon terugstort, zijn we binnen
een uur klaar. Dan had het geen jaren hoeven duren’, roept een dame van een jaar
of zestig verhit uit. Ze reageert op de woorden van de advocaat van Aegon, die
stelt dat de Nederlandse verzekeraar ‘zich bereid heeft getoond om alle zaken op
te lossen’.
De gemoederen lopen maandagmiddag hoog op in de
overvolle zaal van het gerechtshof in Amsterdam. De Vereniging Consument &
Geldzaken, die de zaak tegen Aegon namens 25.000 klanten heeft aangespannen,
heeft haar leden opgeroepen om te komen. Zo’n honderd mensen geven daar gehoor
aan en proberen een plaatsje te bemachtigen. Een medewerker van het hof sleept
stoelen aan en zet alle ramen open. Een deel van de aanwezigen moet toch buiten
wachten.
‘Het duurt lang’
Na negen jaar juridisch getouwtrek zijn de klanten
hun woede nog niet kwijt. Sterker nog, hun frustratie lijkt met het verstrijken
van de jaren alleen maar toe te nemen. Regelmatig wordt er door de woorden van
de advocaat van Aegon, Brechje van der Velden, heen geroepen. ‘U staat te
liegen’, klinkt het. Een ander vraagt aan de rechter: ‘U kunt zich onze boosheid
toch wel voorstellen?’ ‘Het duurt lang’, beaamt die. ‘Maar toch verzoek ik u
stil te zijn.’
Waar draait het om? De banktak van Aegon was een
van de vele financiële partijen die in de jaren negentig en het begin van het
millennium aandelenleaseproducten verkocht. Bij Aegon gingen er tussen 1997 en
2002 125.000 van deze zogeheten ‘Sprintplan’-producten over de
toonbank.
Het Sprintplan
De klanten kochten daarmee een lening die ze door
Aegon lieten beleggen. In totaal leenden de particulieren voor €?1,6 mrd van het
bedrijf. Volgens het prospectus zou het Garantiefonds van Aegon aandelenopties
en obligaties kopen om daarmee in ieder geval de lening na vijf jaar terug te
verdienen. Ondertussen betaalden klanten een rente op de lening van effectief
8,3% per jaar. Dat betekende dat de opties en obligaties een rendement moesten
opleveren van minstens 8% per jaar om die rentebetalingen goed te
maken.
Doordat de aandelenmarkten in 2000 na jaren van
stijgingen ineens instortten — op sommige beurzen halveerden de indices — lukte
het de verzekeraars niet om de beloofde rendementen te behalen. Daardoor bleven
klanten met een lening zitten die ze niet konden afbetalen. In het geval van het
Sprintplan was het rendement van het Garantiefonds echter gewaarborgd. De
eventuele verliezen op de beleggingen kwamen daarmee voor rekening van
Aegon.
'Aegon heeft klanten
misleid'
Maar de maandelijkse rente die de klanten gedurende
vijf jaar hadden betaald, was wel verloren gegaan. Volgens advocaat Luc Jurgens
van de vereniging gaat het daarbij om ongeveer €?600 mln aan verlies. Dat geld
eisen zij nu terug, met rente over de afgelopen jaren.
Voor het hof speelde er maandag nog iets anders. De
vereniging wil de eis tegen Aegon aanpassen, omdat ze nieuwe informatie heeft
verkregen. In de oorspronkelijke eis mikte de vereniging vooral op de zorgplicht
van Aegon: de producten hadden niet verkocht mogen worden. Maar nu meent de
advocaat van de vereniging dat Aegon de klanten heeft misleid door te stellen
dat met het geld van lening zou worden belegd in opties en
obligaties.
Fonds niet volledigd
belegd
Dat klopt niet volgens Jurgens. Hij wijst op een
nieuw onderzoek van Geert Braam, hoogleraar accounting aan de Radboud
Universiteit Nijmegen, naar de jaarverslagen van het Garantiefonds tussen 1998
en 2009. In de financiële bijsluiter van de Sprintplan-producten wordt gesteld
dat het Garantiefonds ‘belegt in vastrentende waarden en opties’. ‘Dit blijkt
niet uit analyse van de jaarverslagen’, concludeert Braam.
‘De vereniging betwist dat Aegon het fondsvermogen
van ruim €?1,681 mrd volledig en voortdurend heeft belegd’, zegt Jurgens in zijn
pleidooi. Hij betwist ook dat het vermogen voor 80% is belegd in obligaties en
voor 20% in opties. ‘Uit de berekeningen volgt de conclusie dat maximaal 7,4%
van de €?1,6 mrd daadwerkelijk is belegd.’
Uitspraak Hoge Raad
Met die €?125 mln is volgens de advocaat alleen in
aandelenopties belegd die binnen vijf jaar de inleg moesten terugverdienen. De
kosten voor de opties werden gedekt door de rentebetalingen van klanten. De
vraag is volgens Jurgens waarom de klanten zo veel moesten lenen als er toch
maar zo’n klein percentage werd belegd.
De advocaat van Aegon verwijst in haar verweer naar
een uitspraak van de Hoge Raad in juni 2009.Toen besliste de Hoge Raad onder
meer dat aandelenlease geen misleiding is in een zaak tegen Dexia, Achmea en
Aegon. ‘Daarmee zijn alle vragen beantwoord’, aldus Van der Velde.
Individueel om tafel
Ook vindt ze het kwalijk dat de vereniging ‘op
basis van louter twee rapporten’ spreekt van misleiding. ‘De stukken bieden
daarvoor geen enkel bewijs. En ten overvloede: het fonds heeft wel degelijk
belegd voor een bedrag dat gelijk is aan de lening. Aegon biedt daarvoor indien
nodig bewijs aan.’
Het hof doet over zes weken uitspraak. Die tijd
lijkt te lang voor sommige klanten, die na de zitting verhaal halen bij de
directeur van Aegon Bank, Eric Rutten. Hij herhaalt: Aegon wil graag individueel
met hen om tafel.
© 2012 Financieel Dagblad