Toezichthouder let niet op de kleintjes
Publicatiedatum: 12-9-2005
FRANKA ROLVINK ENBENDERT ZEVENBERGEN
Toezichtskosten zijn bedreigend voor de kleine effectenhuizen. Betaal de nota uit de algemene middelen.
AMSTERDAM - Fred Böttcher, de voorzitter van handelshuis Van der Moolen , staat erom bekend dat hij goed op de kosten let. Tot drie jaar terug gebruikte hij zijn jaarlijkse Nieuwjaarstoespraak in de wintertuin van het Krasnapolsky hotel om de effectenbeurs te vertellen dat de kosten wel erg hard stegen en niet evenredig werden verdeeld.
Sinds twee jaar is deze chique jaarborrel afgeschaft. De kosten waren te hoog. En dus organiseert Böttcher als voorzitter van de Raad van de Effectenbranche (REB) een rondetafelgesprek. Daarin legt hij met drie branchegenoten opnieuw uit dat de kosten van de toezichthouders, de Autoriteit Financiële Markten ( AFM ) en De Nederlandsche Bank (DNB), te snel stijgen.
Voor een (relatief kleine) vermogensbeheerder met tweehonderd klanten stegen de kosten van het toezicht in vier jaar tijd van euro 3 per cliënt naar euro 69. Hierbij is uitgegaan van een gemiddeld vermogen per cliënt van euro 100.000.
'Zoals het nu gaat zijn we niet in staat om kleine en middelgrote effectenbedrijven in Nederland te houden', zegt Böttcher, 'terwijl de financiële sector altijd een grote inkomstenbron en werkgever was. Wil de toezichthouder nog op iemand toezicht kunnen houden, dan moeten de kosten omlaag.'
Oorzaak van de kostenexplosie is perfectionisme. 'Als de politie elke fietser wil tegenhouden die door het rode licht rijdt, dan moet er bij elk stoplicht een politieagent staan', zegt Böttcher. 'Dat is wat de toezichthouders willen.'
Volgens Karel Vogel, voorzitter van de Vereniging van Commissionairs, die zelf acht jaar als toezichthouder bij de AFM heeft gewerkt, kunnen de toezichthouders nooit alle schandalen voorkomen, dus een goede afweging van de kosten is van belang. De grootste schandalen zijn bovendien gesignaleerd bij de grote partijen. 'Ik kan uit ervaring zeggen dat al het majeure bekend is.'
Marc van Poeteren van de Vereniging van Vermogensbeheerders vindt dat de toezichthouder veel, hoogopgeleid en duur personeel inhuurt. Böttcher vult hem aan: 'De AFM gaat binnenkort van 400 naar 650 mensen. Daar zitten hoogopgeleide ex-consultants bij van McKinsey. 'En bovendien', zegt Van Poeteren, 'wie de Grand Ballroom in het Okura kan afhuren voor een simpele presentatie, let niet op de kleintjes.' De AFM hield daar vorige week voor de financiële sector een presentatie. Verder storen de leden van de REB zich aan de overhead bij de toezichthouders. 'Het aantal marketmakers is flink afgenomen, maar de kosten van de toezichthouder zijn niet gedaald', zegt Arie Oudshoorn van de Association van Propretary Traders (de voormalige optiehandelaren). 'Terwijl daar een relatie tussen zou moeten zitten. Die is er niet, want de directe kosten stijgen dit jaar met vijfhonderd procent.'
De kosten van het toezicht worden in Nederland afgewenteld op de onder toezicht staande instellingen. De AFM houdt gedragstoezicht en DNB checkt de solvabiliteit. Alle bedrijven in de financiële sector vallen onder deze twee toezichthouders.
Goed toezicht is in het belang van de Nederlandse samenleving, zo vinden de REB-leden. De REB pleit voor een ander toezichtsmodel waarbij de lasten meer evenredig worden verdeeld. De lasten moeten dan ook in belangrijke mate uit de algemene middelen worden betaald. 'Ons dubbele toezichtsmodel is overgenomen uit Australië', zegt Böttcher. 'De AFM is er met een delegatie heen gevlogen en heeft kunnen zien dat de kosten daar uit de algemene middelen worden betaald, maar dat is in Nederland niet overgenomen.'
Door het verplichte pensioensparen heeft bijna iedereen indirect met de effectenwereld te maken. 'Zo'n 75% van de Nederlanders spaart collectief voor zijn pensioen', zegt Böttcher. 'Als we het met z'n allen belangrijk vinden dat onze pensioengelden goed worden beheerd, dan moeten we daar ook met z'n allen voor betalen.'
De toezichtslasten die de sector draagt, vindt de klant terug in zijn rendement. Daarbij geldt: hoe kleiner de vermogensbeheerder, hoe zwaarder de lasten, en hoe lager het rendement. Daarmee ontstaat het gevaar dat een hoogwaardige dienstverlening komt te vervallen. Dit heeft te maken met een minimumbedrag dat effecteninstellingen in rekening wordt gebracht. 'Voor de kleine belegger is dit een bedreiging', zegt Van Poeteren. 'Hun kosten lopen per klant (bij een eerste storting van euro 2500) op tot meer dan 1% van het vermogen. De toezichtskosten drukken het rendement zo met 25%.'
De vertegenwoordigers van de effectenbranche die aan tafel zitten spreken niet tegen dat Nederland het meest zorgvuldige toezichtsapparaat van Europa heeft. Vraag is alleen of de klant er per saldo beter van wordt. Schandalen en fraudes leveren de pensioenspaarder uiteindelijk ook niet het gewenste resultaat op. De officier van justitie in New York, Eliot Spitzer, wist met strenge hand toch een totale bezuiniging van $ 1,5 mrd voor beleggers te bereiken. 'Het toezicht in de VS is nota bene gebaseerd op zelfregulering, hetgeen wij ook bepleiten', zegt Böttcher. Hij steunt dan ook het recente initiatief om het toezicht op tussenpersonen via zelfregulering te laten gebeuren.
Volgens Böttcher hoort bij 'goed' toezicht een kosten-batenanalyse. Om dezelfde reden dat in Amsterdam niet bij elk stoplicht een politieagent staat. 'We moeten meer praten over efficiency en doelmatigheid', vult Van Poeteren aan. 'Er mag vooral geen overlap zijn tussen de twee toezichthouders. Daarin vallen nog veel slagen te maken.'
Oudshoorn: 'We zien zelfs dat er een competentiestrijd is tussen AFM en DNB. Steeds vaker moeten we dezelfde vragen beantwoorden. Bovendien zou het prudentieel toezicht vanuit de DNB vanuit de aard van onze instellingen heel beperkt kunnen blijven.'
De oplossing is volgens Vogel één toezichthouder voor de hele branche. Dat zou de kosten met 40% drukken. De voorkeur gaat uit naar de AFM . Voor 80% van de regels vallen ze nu toch al onder deze toezichthouder.
Copyright (c) 2005 Het Financieele Dagblad
Zie ook:
Fondsbeheerder roomser dan de paus